Alt godt View RSS

Fastelavnkake 26 Feb 2022 9:49 AM (2 years ago)

Fastelavn er ei av dei høgtidene som eg huskar på berre på grunn av all den gode maten.

Vi har feitetysdag, då skal det ifølge tradisjonen vere rømmegraut til middag. Blåmandag vart også kalla fleskemandag, då var det vel flesk og duppe som gjaldt, vil eg tru. Men fastelavnsbollane toppar det heile, og eg har til og med våga meg over i dei svenske mattradisjonane, og lagar dei som semlor.

Ein klassisk norsk fastelavnsbolle er ein vanleg kveitebolle delt i to, med kremfyll. Det er vel og bra, men svenskane har løfta bollane eit hakk: Dei tek ut litt av fyllet, piskar kremfløyte, vender bollekrumme i smular og riven marsipan inn i kremen, og fyller bollane med det. Då heiter det semla, og dei finn du frå januar til april i Sverige, så glade er dei i denne bollekonstruksjonen.

Men før ein byrjar å tenke på fyllet, må ein ha ein god gjærdeig å jobbe med. Sjølv om eg har bakt i mange år, så syns eg spesielt søt gjærdeig er utfordrande å få til. For det første er det vanskeleg å finne den rette balansen mellom væske og mjøl. Kvaliteten på mjølet kan variere, så noko mjøl tek imot mykje væske, og noko tek imot lite. Det enklaste å sjå etter er proteininnhaldet, du vil ha så høgt proteininnhald som mogeleg for å få ein luftig og lett bakst.

Del deigen i passe store emne, eg trur mine var rundt 70 g pr stk.

Eg har prøvd meg fram i årevis, og denne oppskrifta her fungerer stort sett bra. Kunsten er å vere tolmodig. Det står at deigen skal heve til dobbelt storleik på 30 minutt, det har aldri nokonsinne skjedd. Ein feit gjærdeig treng meir enn 30 minutt, så det er berre å slå seg til ro med.

Har du god tid, så slå ned deigen eit par gongar, eller køyr den nokre ekstra runder i maskinen, og la den stå litt til. Ein ekstra heverunde har aldri skada ein gjærdeig, tvert imot. Denne deigen kan brukast til alle typar søt gjærbakst, kringler, snurrar eller vanlege rosinbollar. Gi meg ein rosinbolle med smør og skiver av banan på, eg vert lukkeleg på flekken.

Dei emna som ikkje går i forma kan du bake som vanlege bollar ved sidan av.

Lagar du bollekake, så ikkje sett bollane fullt så tett som eg gjorde. Dei hevar seg mykje, også etter at dei har kome i omnen. Del kaka i to, og fyll den akkurat som du har lyst til.

Eg laga fastelavnsbollar med krem iblanda syltetøy, det vart veldig godt. Du kan også bruke banantrikset, fyll med krem, og legg skiver med banan oppå før du legg på loket. Husk at etter dette er det faste heilt til påskeaftan, bortsett frå den rømmegrauten på tirsdag, då.

Server fastelavnskaka med kaffe eller te, og litt ekstra krem på sida.

Fastelavnsbollekake

Ca. 12 dl kveitemjøl

100 g smør, romtemperert

100 g sukker

1/2 pk gjær

5 dl mjølk

2 egg, eit til deigen og eit til pensling

1 ts salt

1-2 ts kardemommekjerner eller 1 ts kardemommefrø

Krem og ekte vaniljesukker til servering

Knus kardemommekjernene i ein mortar, og fjern skalet slik at berre dei svarte frøa er igjen. Knus frøa godt ein runde til slik at du for det meste har pulver att. Finn du rensa frø i butikken, så knus dei i mortar. Ha mjølka og egget saman med kardemomme, sukker, salt og smuldra gjær i bakebollen.

Ha mesteparten av mjølet i bollen, og køyr deigen jamn. Blir den veldig laus, så ha i litt mjøl til. Når deigen har blitt jamn og fin har du i smøret skei for skei, og eltar til smøret er heilt inkorporert. Eg brukar kjøkkenmaskin, og let gjerne deigen gå eit kvarter etter at smøret har kome i. La deigen heve under klede i ein times tid.

Gjer klar ei rund springform ved å spenne eit bakepapir over botnen, og dekke kantane med strimlar av bakepapir. Bruk gjerne litt smør eller olje for at strimlane skal feste seg.

Set omnen på 200 grader. Elt deigen saman igjen, og del han opp i emne, eg fekk ca. 24 av min deig. Vil du vere nøyaktig, så er eit bolleemne ca. 70-80 gram, du kan bruke vekt for å vege emna. Form bollane runde og fine, og sett ca. 10-12 av dei i forma. Sett resten av bollane på eit bakebrett. Pensle bollekaka og bollane med samanpiska egg, og la det heile heve ein liten time til.

Steik bollekaka på 200 grader i 25 minutt. Sjekk etter 20 minutt, viss den vert for brun, så dekk den med litt folie.

La bollekaka kolne. Pisk 3 dl kremfløyte til krem med 2 ts ekte vaniljesukker og 2 ts melis. Viss du vil lage semla, så riv i 50 g marsipan og pisk det inn i kremen. Del bollekaka i to, legg krem på den nederste delen og legg toppen på.

God fastelavnssøndag!

Haustens grøde – bakt søtpotet 16 Oct 2021 8:54 PM (3 years ago)

Søtpotet er ei av mine favorittgrønsaker, den er enkel å skrelle og å bruke, den blir raskt mør, og den tek lett til seg alle mogelege smakar du måtte kaste på den. I dag har eg heilt enkelt bakt den i omnen, og det går langt raskare å få den ferdig enn ein vanleg bakt potet. Med urter, fetadryss og litt sprø brødsmular blir det ein lekker lunsj eller kveldsmat.

Bakt søtpotet med fetadryss

Ein liten søtpotet pr person

1 ss olivenolje

1 ts fersk timian

1 ts fersk rosmarin

Salt og peppar

50 g fetaost

Rista brødsmular

Det du har av salat

Sett steikeomnen på 200 grader. Del søtpotetene i to. Skjer med ein kniv på kryss og tvers nedi kjøtet utan å kutte i skalet. Pensle potetflatene med olje, og dryss på finhakka urter, salt og peppar. Bak søtpotetene på 200 grader i 40-45 minutt. Sjekk at dei er møre med ein skarp kniv.

Server søtpotetene med smuldra fetaost, brødsmuledryss og salat. Du kan også ringle over litt balsamicoeddik om du har.

Valnøtt- og timianknekkebrød 15 Oct 2021 8:07 PM (3 years ago)

Sa eg at dei andre knekkebrøda var gode? Dette er det aller beste. Også her kan du leike deg, bytte ut valnøtter med hasselnøtter, tilsette chili eller lage dei med rosmarin i staden for timian. Dette er ikkje ein så veldig stor porsjon, så har du laga den ein gong og elskar den kan du gjerne doble oppskrifta.

Valnøtt- og timianknekkebrød

1 ss linfrø

0,75 dl  vatn

2,5 dl valnøtter

1 dl solsikkefrø

1 dl kveitemjøl

1 ss finhakka timian

1/2 ss salt

1 ss olivenolje

Sett omnen på 180 grader.

Ha vatn og linfrø i ei skål. Sett til side.

Finmal valnøtter og solsikkefrø i ei matmølle. Ha i ei skål, og ha i mjøl, timian og salt. Bland i linfrøblandinga saman med oljen, og elt det heile saman.

Kjevle ut deigen, og kutt leiven i passe store bitar. Legg på bakepapir.

Steik knekkebrøda i 15-18 minutt til dei er gylne. Kjøl på rist. Dette er eit utruleg velsmakande knekkebrød, som er perfekt til paté, ost eller til syltetøy.

Haustens grøde – bakte grønsaker 13 Oct 2021 8:01 PM (3 years ago)

Gå bananas i butikken, du finn alltids noko å bruke grønsakene til.

Enten du dyrkar sjølv, kjenner ein bonde eller handlar i butikken: No bugnar det av lekre, ferske grønsaker å få tak i.

Eg har gjort det enkelt, eg dyrkar squash, poteter og løk. Ja, og så har eg nokre grønkålplantar, det er for enkelt til å la vere. Det andre eg treng handlar eg i den lokale reko-ringen eller der eg kjem over det. Squash har eg ikkje kjøpt etter ferien, likevel går det aldri tomt. Løken er berre å dra opp, om det er kvitløk, vårløk eller raudløk så har vi så vi klarer oss langt utover hausten. Potetene tok eg opp her om dagen, tolv settepoteter vart til 25 liter poteter! Så enkelt, og så godt.

Nokre tips kan vere greit å ta med seg: Spis dei stygge grønsakene først. Poteter med skurv, squash med hakk og skader og vårløk som byrjar henge med hovudet tek vi unna først som sist. Dei toler uansett ikkje lagring. Det som får kome på lager er dei perfekte eksemplara. Elles risikerer du mugg og råte, og det vil ein ikkje.

Hokkaidograskar smakar nydeleg.

Eit anna tips er å la løk og kvitløk stå i bedet til frosten kjem, i staden for å hauste det inn tidleg. Ingen grunn til å stresse med å få det inn, så framt du har ein tørr kjellar å oppbevare det i. Potetriset vårt var fullstendig kollapsa, men potetene var friske og fine under det tjukke laget med plenklipp som har beskytta dei frå å bli grøne. Så bortsett frå kål som gjerne blir angripe av larvar og anna utyske er åkeren ein like fin lagringsplass fram til vinteren bankar på døra.

Grønkålen plukkar eg fortløpande, og puttar det som ikkje vert spist med ein gong i brødposar i frysaren. Dei er romfræge til å byrje med, men når dei er heilt frosne knusar eg blada forsiktig med hendene. Så fjernar eg dei harde stilkane, og vips, er grønkålen ferdig rensa. Smart, ikkje sant?

Men kva gjer ein med alle desse fantastiske grønsakene? Eg bakar dei stort sett. Lag store porsjonar når du først er i gong, dette er råvarer som kollapsar når du har hatt dei i omnen, og dessutan er restar av bakte grønsaker det enklaste å bruke opp. Dei går i ei suppe, i ei gryte, i ein pastasaus eller i ein salat. I tett boks i kjøleskapet held dei seg i ei veke, så lenge det ikkje er poteter i blandinga toler dei også godt frysing.

Eg bakte eit bakebrett fullt i tjukt lag, då fekk eg grønsaker til iallfall ti porsjonar. Det fine med å servere grønsakene slik er at då er alt av fem (eller seks) om dagen i retten. Du treng ikkje meir tilbehør, alt er servert. Vil du ha ein saus til, så lag ein god tzatziki, eller steik litt løk som du slår fløte og kraft på.

Bakte grønsaker

Vend grønsakene med olje og urter, det blir ein smakseksplosjon.

Eit hokkaidograskar

Ein squash

Eit halvt flaskegraskar

Ei sellerirot

Tre gulrøtter

2-3 dl olivenolje

2-3 ss urtesalt

3-4 fedd kvitløk

1 ts peppar

Sett steikeomnen på 200 grader. Rens alle grønsakene, og kutt dei i terningar. Bytt gjerne ut viss det er noko du manglar, persillerot, pastinakk, kålrot eller søtpotet kan like gjerne gå i blandinga.

Dekk eit bakebrett med bakepapir. Ha ein dl olje, 1 dl urtesalt, to finhakka kvitløksfedd og ½ ts peppar i ein djup bolle. Ha i halvparten av grønsakene, og vend dei rundt slik at dei har fått olje og krydder på seg. Hell det på bakebrettet, og gjenta med resten av grønsakene, oljen og krydderet. Bruk ein slikkepott og få med deg det siste frå bollen over på bakebrettet.

Bak grønsakene på 200 grader ei 40-50 minutt. Ta brettet ut, vend rundt på grønsakene og la dei få 10-15 minutt til. Vil du at dei skal få litt meir farge, så bruk varmluft og evnt grillelementet på slutten. Pass godt på så grønsakene ikkje blir brent.

Dette kvalifiserer vel til å bli kalla brun mat, men det smakar fantastisk.

Server grønsakene med urtesteikt lårfilet av kylling.

To lårfiletar pr person

Urtesalt

Peppar

Smør til steiking

Legg lårfiletane på eit fat, og dryss på urtesalt og peppar.

Varm smøret i ei steikepanne. Legg filetane med skinnsida ned, og steik dei til dei er gylne. Snu dei rundt, og steik dei litt vidare. Legg dei over i ei eldfast form, og la dei ettersteike i steikeomnen under grønsakene.

Fruktknekkebrød 9 Oct 2021 8:00 PM (3 years ago)

Eg er inne i ein knekkebrødstim, og dess knekkebrøda er vel verd å lage, for dei er knallgode.

Smaken i knekkebrøda kjem frå frøa, men også frå urter, salt og nøtter. Frukt er også ein fin smakssetjar, og du kan bytte ut frukta eg har foreslått her med anna du har i skapet. Eg bytta ut tranebær med tørka tyttebær eller gojibær fordi eg tilfeldigvis hadde det, og det fungerte heilt strålande. Prøv også å bruke aprikosar i staden for fiken.

Vurder utfrå eigen smak kor fint du vil hakke frukta. Når du hakkar den fint fordeler søtsmaken seg meir i knekkebrødet. Dette knekkebrødet er glutenfritt, så lenge du brukar glutenfrie havregryn.

Fruktknekkebrød er gode med pålegg på til kveldsmat.

Fruktknekkebrød

3 egg

1/2 dl sesamfrø

1/2 dl graskarfrø

1/2 dl solsikkekjerner

1/2 dl pinjekjerner

1/2 dl linfrø

2 ss chiafrø

1 dl havregryn

2 ss potetmjøl

6 tørka fiken

Evnt 1 ss finhakka rosmarin

3 ss tørka tranebær

Skalet av ein appelsin (kan sløyfast)

1/2 ts salt

Omn på 175 grader

Visp egga i ein bolle. Rør i alt alt det tørre unntatt frukta. Rens og finhakk frukta, og rør inn saman med finrive appelsinskall og salt.

Flat ut deigen på eit silikonpapir, og steik den 10 minutt før du tek den ut, og delar leiven opp. Steik vidare til dei er ferdige, den totale steiketida brukar å ende opp rundt 25-30 minutt. Legg over på ei rist. La stå på ettervarmen til det er tørt. Dette knekkebrødet er knallgodt til ost.

Heimelaga frøknekkebrød 8 Oct 2021 8:40 PM (3 years ago)

Sjekk skapet ditt, det kan vere mykje inspirasjon der!

Knekkebrød er fint å ha i hus, dei er fine nok til å vere småmat til gjestar, dei er gode til ei suppe eller ein gryterett, og er røffe nok til å mette til kveldsmat ein travel dag.

Utvalet av frø, gryn og nøtter som kan brukast i knekkebrød har vakse enormt, og det gjer det mykje lettare å lage knallgode knekkebrød sjølv. Dei beste knekkebrøda er dyre i butikken, og å lage sine eigne går både kjapt og resultatet blir vel så bra som dei kjøpte. Ein fin, liten pakke med heimelaga knekkebrød er til og med ein fin presang til nokon du veit vil sette pris på slikt.

Det er mange måtar å få knekkebrød til å henge saman på. Enkelte frø, som linfrø og chiafrø, har ei stor evne til å svelle ved at dei tek til seg vatn. På den måten kan dei brukast som bindemiddel. I tillegg vil både havregryn og kveitemjøl kunne brukast. Viss ein vil bake glutenfritt er det best å satse på å bruke frø som ein bløyter før bakinga. Desse knekkebrøda er glutenfrie.

Pass på at råvarene du brukar ikkje er harske viss du brukar frø og nøtter som står i skapet. Både frø og nøtter er rike på feitt, og viss dei står for lenge harsknar dei, og gir ein dårleg smak på dei ferdige knekkebrøda.

Har du silikonbakeark er det ein stor fordel, bakepapir har ein tendens til å feste seg til deigen, og det smakar ikkje bra. Dropsmatter kan også brukast. Når deigen er ferdig er kunsten å få den godt nok og flatt nok utover bakearket. Eg har hatt hell med å dekke leiven med plastfolie, og så kjevle, iallfall dei veldig klebrige deigane. Du kan også bruke plastfolien og så trykke ned med ei brødfjøl eller noko anna flatt du har tilgjengeleg. Målet er at leiven skal få mest mogeleg lik tjukkleik over det heile for å få knekkebrøda jamnt steikte.

Det eg har jobba litt med er å få til steikinga. Omnar er så ulike, og slagordet «kjenn din omn» gjeld fullt ut når du skal i gang med knekkebrødbakinga. Det kan vere lurt å bruke varmluft, men då kan det hende temperaturen må litt ned. Prøv deg fram, og ikkje bli frustrert viss det ikkje går heilt etter planen på første forsøk. Fordelen med varmluft er at då kan du steike fleire brett samtidig.

Eg tek ut bretta midtvegs, og delar knekkebrøda i passe store bitar med eit pizzahjul. Dei treng ikkje vere heilt delt opp, viss det går ei fure i leiven er det lett å knekke dei frå kvarandre akkurat der. Det kan også hende at eg tek ut kantane og hjørna først, eller at eg snur på dei. Det vert stort sett alltid meir steikt i kantane enn på midten.

Lukke til med bakinga, dette er lettare enn du trur!

Frøknekkebrød

La deigen stå over natta, linfrø og chiafrø gjer at den bitt seg saman.

3 dl graskarkjerner

3 dl solsikkekjerner

3 dl rista sesamfrø

3 dl linfrø

2 dl chiafrø

9 dl vatn

1 ts salt

2 ts «herbes de Provence» eller andre tørka urter

2 ss tahini eller peanøttsmør

Kvelden før: Ta fram to skåler. Ha graskarkjerner, solsikkekjerner og sesamfrø i den eine, og slå på vatn.

Ha linfrø og chiafrø i ei anna skål, og slå på 9 dl vatn. La begge skålene stå over natta.

Målet er å få leiven jamnt tjukk over det heile.

Dagen etter: Hell graskarkjernene, solsikkekjernene og sesamfrøa i eit finmaska såld, og skyll dei. Ha dei tilbake i ei romsleg skål. Hell den geléaktige chia- og linfrøblandinga, urter, salt og tahini oppi den store skåla, og rør godt.

Fordel massen tynt utover på silikonpapir, og steik knekkebrødet på 160 grader i ein time. Ta leiven ut midtvegs, og del opp med eit pizzahjul. Dette er eit fint kvardagsknekkebrød, og du får mykje knekkebrød ut av denne porsjonen.

Høgt heng dei og sure er dei 6 Oct 2021 1:22 AM (3 years ago)

Rognebær er lett å plukke, men av og til treng du stige.

Ja, reven seier så i eventyret. Rognebær er ikkje noko for laurdagskosen, men gelé av rognebær blir knallgodt.

I år er det rognebærår, og det er berre å kome seg ut i skogen og plukke. Eg er ikkje storforbrukar av rognebærgelé, men det er deilig til kjøtrettar i staden for tyttebær, og i brunsausen gir den ein søtleg og krydra smak som fungerer strålande.

Så lenge rognebærmøllen har halde seg unna er det så lett som å rappe godteri frå småungar å plukke rognebær. Eg gjer som med hyll, eg har med meg ein «frivillig» assistent, og klipper duskar ned i ein pose. Slepp du å dra så langt heimafrå kan du til dømes ha med deg ei plastkasse og klippe bæra oppi den. Så er det heim og koke gelé.

Mange seier at ein skal la det gå ei frostnatt før ein plukkar rognebæra. Eg prøvde eit år å vente på frosten. Då tok møllen bæra (eller eigentleg heile trea) før meg, så det vart ingenting på meg. Eg prøvde å fryse ein pose og la vere å fryse den andre, lagde to «batchar», og kjende ikkje forskjell på smaken, difor har eg droppa det. Men putt gjerne bærposen i frysaren og gi dei ei frostnatt der før du lagar gelé, det skadar heilt sikkert ikkje. Det kan hende det gjer at bæra raskare slepper safta når du dampar dei.

Det som derimot fungerer heilt utmerket er å ha i nokre eple, slik at den litt skarpe smaken av rognebæra vert mildna litt. Eg brukar saftdampar, det er den enklaste måten å få ut safta av bæra på. Særleg når du plukkar bæra litt tidleg, og ikkje har frose dei først, kan det ta tid å få dei til å sleppe safta.

Ein saftdampar er ein kjele i to eller tre delar, der du har bæra i toppetasjen, og vatn i ein kjele nedst. I midten samlar safta seg etter kvart som den vert ferdig. Saftdamparar får du i butikken, eller for ein billig penge hos din lokale bruktbutikk. Om du berre finn dei øverste to delane med lok så kjøp dei likevel. Dei har spor slik at dei kan passe oppå alle større kjelar.

Det du må passe på er at botnkjelen ikkje går tom for vatn. Då dampar det ikkje lenger, og du får ikkje ut safta av bæra. Skal du dampe mykje bær, så tapp av saft i ein ny kjele etter kvart, elles kan det renne over. Eg sette ein krakk ved sidan av komfyren med ei gryte på, og tappa safta oppi den etter kvart som den samla seg i midtdelen.

Har du mykje rognebær kan du fylle på etter kvart som det du legg i saftdamparen.

Dampinga kan fort ta to-tre timar, iallfall viss du fyller på med bær og meir vatn undervegs, så du må hente fram tolmodet ditt. Men det er verd det, tru meg. Du ser at det går mot slutten når safta som kjem ut er blassare på farge, og bæra i øverste del av saftdamparen har kollapsa skikkeleg.

Denne teknikken kan du bruke både på plommer (som også har eit toppår i år!), eple eller svartsurbær.

Rognebær som vert plukka tidleg er ofte veldig rike både på pektin og på sorbinsyre, som konserverer. Difor er rognebærgelé ein av gelétypane som du kan lage heilt utan «pulver». Eg brukar litt likevel for å vere på den sikre sida, men tek du geléprøva undervegs kan du sjekke om geléen stivnar naturleg. Det gjer du slik: kok opp safta, ha i sukkeret, og la det koke friskt ein halvtimes tid. Skum av viss det dannar seg skum. Sett ein rein asjett i kjøleskapet. Ta eit par teskeier med saft på asjetten, og sett den inn att i kjøleskapet. La den stå fem minutt. Ta den ut, og dra ein finger gjennom safta. Viss den har byrja å tjukne, slik at den rynkar seg der du dreg fingeren, så er geléen klar. Då kan du fylle den på glas. Viss safta framleis er tynn og renn saman må den koke lenger. Du kan og tilsette litt meir sukker og litt sitronsyre før du let den koke nokre minutt til.

I denne oppskrifta har eg likevel tilsett litt pektin. Prøv deg fram, og er du tøff kan du jo prøve naturellmetoden over. Ha ei fin helg!

Rognebærgelé

Rognebærgelé er ein fin presang å gi bort.

3-4 kg rognebær

1 kg syrlege hageeple

Etter safting:

1 kg sukker pr liter saft

1 ts sitronsyre

1 pk pektin pr to liter saft

Skyll og rens bæra, og ha dei i toppkjelen på saftdamparen. Del epla i fire, og fjern kjernehuset. Legg dei og i toppkjelen, og pass på at loket er tett.

Skum av undervegs, så får du ein klar og fin rognebærgelé.

Fyll godt med vatn i den nederste kjelen. La det heile stå og dampe med klype på plastslangen. Damp bær og eple til dei har kollapsa ordentleg, og safta i slangen har ein gyllen farge. Hell av safta, mål den opp og ha den i ein kjele. Rør i pektinpulver og sitronsyre, og la det koke friskt i to-tre minutt. Skum av viss det dannar seg skum, og dra kjelen av plata. Ha i sukkeret, og rør til det er løyst opp.

Fyll geléen på nykokte glas, og skru på loka med ein gong. Oppbevar geléen mørkt og kjøleg.

Grovbrød med frø 5 Aug 2021 12:35 PM (3 years ago)

Dette er mine favorittbrød, dei er fulle av smak, saftige og held fasongen når eg skjer dei i skiver.

Eg bakar brøda i form, då er dei lettare å handtere, og å skjere opp. Om du får tre eller fire brød av denne oppskrifta avheng av kor store former du har. Mine brødformer er vel blant dei største som du får tak i, og då får eg tre brød. Du kan også bake desse i langpanne, då kan du lett få fire brød ved sidan av kvarandre, viss ikkje langpanna er altfor stor.

Desse brøda er veldig fine å fryse. Vi er berre to heime, så eg delar dei i to, og så tek vi opp eit halvt brød i slengen. Det tinar på benken over natta, så har vi godt brød til frukosten.

Slik gjer du det:

Grovbrød med frø

25 g gjær eller ein halv pakke tørrgjær

1,6 liter vatn

200 g havregryn

2 dl linfrø

2 dl solsikkefrø

2 dl graskarfrø

1 ss honning

1 ss salt

750 g grov sammalt kveite

Ca. 1-1,3  kg kveitemjøl

Smuldre gjæra i bakebollen, og hell i vatnet. Ha havregryn, frø og honning i bollen. Elt inn det grove mjølet først, og så har du i kveitemjøl til deigen er passe fast. Det kan hende du treng litt meir eller litt mindre kveitemjøl, det kjem an på kvaliteten på mjølet. La deigen heve til nær dobbelt storleik, det tek ca. 40 minutt.

Del deigen i tre eller fire og form brøda. Smør langpanna di eller formene, og legg i eit og eit brød. Smør mellom brøda viss du brukar langpanne, slik at dei vert lette å ta frå kvarandre. Gi brøda ikkje altfor djupe, skrå snitt. Det gjer at dei hevar seg fint, og du slepp at skorpa «veltar av».

Set omnen på 210 grader. La brøda etterheve godt. Sett dei inn i omnen, og kast eit lite glas vatn inn i omnen for å få god damp. Steik brøda i 10 minutt, før du slår varmen ned til 180 grader. Steik dei til dei er ferdige, totalt 45-50 minutt. Bank på dei, dei skal ha ein hul lyd når dei er ferdige. Er lyden slapp, så la dei få nokre minutt til. Har du steikt brøda i form, så ta dei ut av formene, og la dei steike i ti minutt utan form til slutt. La dei kolne på rist.

Har du brukt langpanne, så la brøda skli over på rista medan dei framleis heng saman, og del dei frå kvarandre når dei har kolna noko. Sit brøda fast i formene, så la dei stå eit kvarters tid før du prøver ein gong til. Då løsnar dei som regel.

Aspargespai med tomatsalat 30 Jun 2021 6:50 AM (3 years ago)

Sjå etter dei norske aspargesane i butikken, dei er så utruleg gode, og når du puttar dei i ein pai får du mykje moro med ein bunt. Eg dyrkar faktisk mine eigne asparges, og det er så enkelt at det er nesten litt flaut. Du grev ned aspargesrøtter i sandblanda jord, så ventar du tre år (det er det vanskelege), og så kan du spise asparges med begge hender iallfall fram til jonsok.

Eg har dei i ei kasse på 1×2 meter, då har eg plass til ti plantar, og det held til oss to. I ei kasse vert det mindre ugras, og sniglar og andre udyr finn dei ikkje. I midten mellom plantane har eg sådd koriander.

Til aspargespaien serverer eg ein tomatsalat med rista brødterningar, eller krutongar, om du vil. Den kan minne om det italienarane ville kalla panzanella, men den er endå enklare. Eg fann nydelege, små tomatar i alle fargar, og då vart salaten berre desse vakre tomatane, med salat og dei urterista brødterningane oppå. Viss du vil utvide den, eller lage den utan aspargespaien, kan du supplere med litt agurk, raudløk og terningar av fetaost.

Dette er ein perfekt kveldskos eller ein lunsj til fire svoltne, eller seks småspiste. Blir det restar til overs held både paien og salaten seg fint i kjøleskapet til dagen etter.

Legg aspargesane i ein ring i forma.

Aspargespai

200 g kveitemjøl

100 g smør, kjøleskapskaldt

1 ts salt

1-2 ss kaldt vatn

Fyll til paien

300 g fyldig ost, til dømes Østavind eller Jarlsberg

4 egg

3 dl mjølk

½ ts salt

½ ts nymalt svart peppar

Ein bunt asparges

Ein gul løk

Ein liten fenikkel

1 dl tørr kvitvin (kan byttast ut med eplejuice)

Ha mjøl og salt i ei matmølle. Kutt smøret i terningar, og legg dei oppå mjølet. Køyr dette til ein grynete masse. Ha i vatn, og køyr matmølla litt til, slik at det samlar seg om kniven. Pakk deigen inn i plast, og legg den i kjøleskapet. Eg brukar å forme den som ein flat klump før eg legg deigen på kjøl, då går det fortare å gå i gang med kjevlinga.

Sett steikeomnen på 200 grader.

Heimedyrka asparges blir litt ujamne i storleik og form, men veldig gode.

Kjevle paiskalet tynt ut til ein sirkel. Dytt det ned i ei form, mi hadde 24 cm diameter. Rull kjevlet over forma, slik at du kuttar deigen på toppen. Viss du vil kan du forsteike paiskalet litt, i så fall bør du dytte paideigen litt opp over kanten med ein mjuk finger. Skalet krympar litt når det vert forsteikt. Prikk botnen lett, og steik berre skalet i 10 minutt. Du kan godt legge eit tefat i botnen på paiskalet, så det ikkje bles seg opp.

Knekk aspargesane der dei gir etter, og kast den nederste, treene delen. Kutt toppen slik at den er ca. 7-8 cm. Det som då blir til overs kan du kutte i «skiver», som er ca. 1 cm tjukke. Skrell løk og fenikkel, og kutt dei i terningar. Fres terningane og dei små aspargesskivene i smør på middels varme eit par minutt til dei er gylne og fine. Slå på litt kvitvin eller eplejuice, og la det koke inn.

Fordel det som har vore i steikepanna i det forsteikte paiskalet, og bruk slikkepott for å få alt det gode ut av steikepanna.  Riv osten og legg den i paiskalet. Visp saman egg, mjølk, salt og peppar, og hell det over osten. Legg aspargestoppane utover paien, gjerne i eit pent mønster. Steik paien i 30-35 minutt på 200 grader på nederste rille i omnen.

Server paien med ein frisk tomatsalat med vinaigrette.

Vinaigrette

1,5 dl olivenolje

1 dl kvitvinseddik eller eplecidereddik

1 ts sennep

2 ts sitronsaft

1 ts honning

Salt og peppar

Ha alt til vinaigretten i ein smal bolle, og køyr det med stavmiksaren til alt har blanda seg godt. Fyll på ei flaske. Dette er vinaigrette til mange salatar, oppbevar det som blir til overs i kjøleskapet. Då er det fort gjort å lage ein kjapp salat til lunsj eller middag.

Den italienske salaten panzanella har brødkrutongar og tomatar som hovudingrediensar. Perfekt til lunsj eller tilbehør til middag.

Tomatsalat

4 brødskiver, gjerne grove

Ein bunt urter, som timian, basilikum og/eller persille

2-3 ss olivenolje

½ ts salt

¼ ts svart peppar

400-500 g små tomatar

Ca. 100 g salatblad

Sett steikeomnen på 200 grader.

Basilikum må med i ein italiensk panzanellasalat.

Skjer brødskivene i cm-store terningar. Finhakk urtene. Ha olje, urter, salt og peppar i ein bolle, og rør godt. Legg i brødterningane, og vend dei rundt med fingrane til dei er godt dekt av olje og urter.

Legg bakepapir på eit bakebrett, og fordel brødterningane utover. Steik dei på 200 grader i 10-12 minutt, til dei er gylne, men ikkje brent. Pass særleg på at urtene ikkje blir brent. La dei kolne på brettet.

Del alle tomatane i to. Fordel salatblada på eit fat. Legg tomatane oppå, og ringle ca. 4-5 ss vinaigrette over. Dryss på brødterningane til slutt, og server.

Lekker aspargespai med tomatsalat til

Baconbakt torsk 6 Feb 2021 3:59 AM (3 years ago)

No er båtane på veg inn mot land fullasta med torsk, og vonaleg står det folk klar til å skjere den i lekre filetar.

Torsken på det aller beste i februar, og den passar godt med mange andre smakar. I dag har eg kombinert den med bacon og tomat, og det var ein perfekt match. Eg brukte små cherrytomatar, pass på at du at du finn tomatar som er søte og modne. Tomatar skal ikkje i kjøleskapet, la dei vere på benken. Der held dei seg lenge. Har du ikkje cherrytomatar kan du også bruke vanlege tomatar som du kuttar i terningar.

Saftig torsk med salt topping – perfekt familiemiddag.

Eg serverer torsken med ein smakfull rotfruktmos. Her kan du bruke dei rotfruktene du har. Eg hadde gulrot, poteter, søtpotet og persillerot. Du kan også bruke ein kålrotskalk om du har det liggande, sellerirot eller pastinakk. Å lage ein slik mos er ein grei måte å bruke opp det du har i grønsaksskuffa på. Dessutan gjer det at du ikkje treng å tenke på fleire tilbehør, tilbehørsgrønsakene er i stappa, så å seie.

Mengdene av dei ulike grønsakene i oppskrifta kan du også slumpe med. Du treng ikkje bruke gramvekt for å sjekke fordelinga mellom sortane. Men 250 g mos pr person er omtrent ein middagsporsjon, så det kan du ta utgangspunkt i når du ser på totalmengda.

Denne mosen er knallgod også til andre rettar. Eg brukar den til steikte pølser, som topping på Sheperd’s pie, og den er også god til seifilet i rømmesaus. Lag ein stor porsjon med det same, så kan du ha Sheperd’s pie dagen etter. Då lagar du ein god kjøtsaus, aller helst med malt lammekjøt viss du finn, og legg rotfruktmos oppå. Så drysser du eit lag ost på, og bakar det heile til det er gjennomvarmt og osten har smelta.

Er det travelt og du må servere middag på kort tid, er dette ein fin middag å førebu i god tid. Grønsakene kan skrellast og leggast i vatn dagen før, om så er. Du kan også lage klar baconblandinga. Då har du middag på tjue minutt etter at familien har komt inn av døra. Perfekt viss ein skal ut og gå ein tur, eller ake i akebakken.

Ein ting å notere seg er at dette er ein fiskerett som er enkel å lage til mange. Akkurat no skal vi jo ikkje vere mange til bords, men snart!

Ikkje lett å gjette at dette er fisk!

Torsk bakt med bacon og tomat

600-700 g torsk i porsjonsstykke

200 g bacon i små bitar

200 g modne cherrytomatar

Ein stor løk

3 ss strøbrød

Olivenolje, salt og peppar

Sett omnen på 200 grader.

Legg fiskebitane på eit fat, og strø med salt. Dette kan du gjere opptil eit par timar før du lagar maten. Fisken bør uansett saltast minst ein halvtime før du skal bake den.

Del tomatane i to. Finhakk løken, og baconet om det ikkje allereie er kutta opp. Steik baconterningane, ha i løk og kvitløk og steik vidare på middels varme til løken er gyllen. Rør inn strøbrød og halve cherrytomatar. Sett til side. Dette kan du gjere klart i god tid.

Tørk saltet av fisken. Smør ei eldfast form med raust med olivenolje, og legg fisken i. Skvis over litt sitron. Fordel baconmiksen over fisken, og bak fisken på 200 grader i ca. 15 minutt.  Dryss på litt fersk persille. Server med rotfruktmos.

Bruk det du har av rotgrønsaker, det blir godt uansett.

Rotfruktmos

300 g poteter

250 g gulrøtter

250 g søtpoteter

200 g persillerot

1 ss salt

Vatn til koking

Til mosen:

1 dl mjølk

2 ss smør

1 krm svart peppar

Litt riven muskatnøtt

Skrell alle grønsakene, og kutt dei i terningar. Kok grønsakene møre, ca. 12-15 minutt. Hell av kokevatnet, og ta gjerne vare på det. Det er ei fin grønsakskraft. Ha smør og mjølk i kjelen, og stapp grønsakene til ein grov mos med ein stappar. Smak til med peppar, muskat og evnt meir salt om det trengst.

Ballbrød – grovbrød 15 Jan 2021 6:53 AM (4 years ago)

Akkurat no er det potetballtid. Potetene har vore lagra sidan i haust og har passe mykje tørrstoff, og vi treng noko som mettar utan å vere for feitt.

Når så ballen er kokt og fortært står du der med ei diger gryte med sø.  Dei fleste let det sikkert gå i vasken. Men ikkje heime der eg kjem frå, der bakar vi brød med det! Det vil seie, det var mor mi som kom opp med idéen. Det vert fantastisk gode brød, saftige, smakfulle og haldbare. Det er ikkje naudsynt å ha salt i brødet, for ballesøet er salt frå før. Skorpa på desse brøda vert sprø og fin, og smaken er nydeleg god. Dei smakar ikkje poteter eller ball, dei har berre ein veldig god brødsmak.

Eg bakar brøda i form, då er dei lettare å handtere, og å skjere opp. Om du får tre eller fire brød av denne oppskrifta avheng av kor store former du har. Mine er vel blant dei største som du får tak i, og då får eg tre brød. Du kan også bake desse i langpanne, då kan du lett få fire brød ved sidan av kvarandre, viss ikkje langpanna er altfor stor.

Desse brøda er veldig fine å fryse. Vi er berre to heime, så eg delar dei i to, og så tek vi opp eit halvt brød i slengen. Det tinar på benken over natta, så har vi godt brød til frukosten.

Slik gjer du det:

Ballsø er heilt perfekt som bakevæske til grovbrød.

Mamma sine ballbrød

50 g gjær eller ein pakke tørrgjær

1,5 liter ballesø

200 g havregryn

2 dl linfrø

2 dl solsikkefrø

250 g grov, sammalt rug

500 g grov sammalt kveite

Ca. 1 kg kveitemjøl

Lunk søet, og løys opp gjæra i det. Ha det i bakebollen, og elt inn alt det grove mjølet først, og så har du i kveitemjøl til deigen er passe fast. Det kan hende du treng litt meir eller litt mindre kveitemjøl, det kjem an på kvaliteten på mjølet. La deigen heve til dobbelt storleik, ca. 40 minutt.

Del deigen i tre eller fire og form brøda. Smør langpanna di eller formene, og legg i eit og eit brød. Smør mellom brøda slik at dei vert lette å ta frå kvarandre. Gi brøda ikkje altfor djupe, skrå snitt. Det gjer at dei hevar seg fint, og du slepp at skorpa «veltar av».

Set omnen på 210 grader. La brøda etterheve godt. Sett dei inn i omnen, og kast eit lite glas vatn inn i omnen for å få god damp. Steik brøda i 45-50 minutt. Bank på dei, dei skal ha ein hul lyd når dei er ferdige. Er lyden slapp, så la dei få nokre minutt til. Har du steikt brøda i form, så ta dei ut av formene, og la dei steike i ti minutt utan form. La dei kolne på rist.

Har du brukt langpanne, så la brøda skli over på rista medan dei framleis heng saman, og del dei frå kvarandre når dei har kolna noko.

Potetball frå Sunnmøre 14 Jan 2021 4:27 AM (4 years ago)

No er tida her! Potetene har blitt lagra sidan i haust, då er dei perfekte til ball. Du finn môrpølse og vossakorv til halv pris i butikken, og rabbene er saftspente og fine i grønsaksdisken. Det er til og med torsdag i dag. Det er ingenting å lure på, lag ball!

Potetball frå Sunnmøre

0,5 kg kokt, kald potet, skrelt
1 ,5 kg rå potet, skrelt
1 ss salt
ca. 5 dl byggmjøl
Bacon eller lettsalta sideflesk til dott
Salt og/eller svor til kokevatnet

Gulrot, kålrot og gjerne nokre gode pølser til å servere ved sidan av.

Utstyr: Kjøkkenmaskin med kjøttkvern, ei romsleg (minst 7-8 liter) gryte, helst ei låg og vid om du har

Mal dei kokte potetene først. Mal så dei rå potetene, køyr gjerne etter med ei tørr brødskorpe for å få det siste ut av kverna.

Sett saltvatnet på kok. Har du sideflesk eller bacon i, så kjøp det med svor. Svora kan koke med i krafta, og gir nydeleg smak.

Ha potetblandinga i ein bolle, og rør inn salt. Ha i byggmjøl litt og litt, og kjenn etter om deigen blir passe tjukk. Juster med nokre skeier kveitemjøl eller havregryn viss deigen er for tynn. Eit gamalt råd er at sleiva skal stå greit i bollen, då er deigen passe. La den stå og kvile medan du skjer sideflesk/bacon i bitar. Flesket kan godt steikast litt før du lagar ball med det. Det gir god smak.

Form deigen som ei grop i handa, legg ein bit flesk i midten og lukk den att. Form den rund og fin, og slepp den forsiktig, gjerne med hjelp av ei sleiv, opp i kokevatnet. Kokevatnet skal ikkje boble, det skal berre akkurat syde under kokepunktet.

La ballen trekke i ca. ein time. Server med kokt kålrot, gulrøtter, smelta smør og môr. Har du pinnekjøtrestar liggande i frysaren, både kraft og kjøt, kan du bruke dette. Eg har ofte servert ball med fåreribberestar til, og med sjya frå fåreribba i staden for baconfeitt.

Droppar du bacon, så er potetball eller raspeball faktisk vegansk.

Når du har teke ballen ut av krafta, så ikkje kast den! Du kan fint bruke den til dømes til å bake brød med.

Det gode søte – berlinerkransar 10 Dec 2020 8:20 PM (4 years ago)

-Og så kjem ein av dei store klassikarane: Berlinerkransane.

Dette er ei småkake som må vere med, den er ei av dei sju viktigaste slaga, og den vert også rekna som ei av dei vanskelegaste. Det er fordi deigen må haldast kald, for elles vert den vanskeleg å arbeide med. Eg har høyrt at drevne bakarar lagar berlinerkransar framfor ope vindu, det syns eg høyrest risikabelt ut no i desember. Men viss du slit så kan det lønne seg å berre ta ein pause, sette deigen kaldt igjen, og så byrje på nytt etter at deigen har blitt kald.

Eg er så heldig at eg har tilgang til det svenske perlesukkeret, det er kvitt og fint, og gir den rette utsjånaden på berlinerkransane, syns eg.

Berlinerkransane ligg saman med napoleonshattane i min favorittkakeboks.

Berlinerkransar

4 egg

125 g sukker

250 g smør, kjøleskapskaldt

300 g kveitemjøl

Perlesukker til dryss

Kok to av egga i ti minutt, til dei er hardkokte. Skrell dei, fjern kvitene og la plommene kolne i ei skål.

Skill dei to andre egga, og ha plommene i ei romsleg skål.

Ta dei to kokte plommene i eit fint såld, og press dei gjennom nettet. Pass på at du held i nettet og ikkje i kanten, elles kan du risikere å få ståltråd i eggeblandinga. Rør saman, og tilsett sukkeret. Pisk dette lyst og lett.

Ha mjøl og smør i terningar i ei matmølle. Køyr det til ein grynete masse. Rør det inn i eggeblandinga litt og litt, til du får ein passe fast deig. Ikkje elt deigen for mykje. Når deigen har fått ein god konsistens pakkar du den i plast, og set den kaldt til dagen etter.

Når kransane skal bakast ut er det smart å lage seg eit mål, ein liten pappstrimmel som er passe lang å forme kransane etter. Del deigen i små emne, ca. 15-20 gram, kanskje? Emna kan du oppbevare i kjøleskap, og ta ut nokre få om gongen. Trill kvart emne til ei 12 cm lang pølse. Legg eine enden over den andre, og legg berlinerkransen på eit steikebrett med bakepapir. Sett dei kaldt igjen.

Når du er klar til å steike tek du kransane ut, dyppar dei i eggekvite (frå egga du skilte dagen før), og så i perlesukker. Legg dei så på bakebrettet. Dei hevar seg ikkje spesielt mykje.

Sett steikeomnen på 180 grader. Steik kransane til dei er lyse og gylne, ca. 10 minutt. La dei ligge på bakepapiret til dei har kolna før du legg dei på rist. Oppbevar dei i tette boksar.

Det gode søte – napoleonshattar 9 Dec 2020 8:53 PM (4 years ago)

Ei morosam småkake som ikkje er så vanleg er napoleonshattar. Napoleon var jo kjend for å gå med trekanta hattar, og desse kakene er trekanta. Dei kan fyllast på ulikt vis, eg har sett dei med marsipanfyll, med nougatfyll og med ulike typar pynt og strøssel. Desse kakene trur eg og har svensk opphav, men eg har sett dei i finare konditori i Norge og.

Mine er med pistasjmasse, men får du ikkje tak i pistasjnøtter kan du rive marsipan og blande i marengsen. Dei bør ikkje bakast for tjukke i deigen, og dei er også best relativt ferske. Så når du planlegg julebaksten får du det beste resultatet ved å bake desse til slutt.

Her ligg napoleonshattane fremst på kakefatet.

Napoleonshattar

Pistasjmasse

100 g pistasjnøtter, skrelte og finhakka

100 g melis

1 stor eggekvite

Køyr pistasjnøttene i ei matmølle til dei er ei jamn blanding. Ha i ei skål, og sett til side.

Pisk eggekvita stiv, tilsett melisen litt og litt, og vend pistasjmjølet inn til slutt.

Mørdeig

300 g kveitemjøl

100 g melis

150 g smør, kaldt i terningar

1 stort egg

Evnt sjokolade til å dyppe i

Ha mjøl og melis i ein bolle, og smuldre i smøret. Det skal bli ein grynete masse. Knekk egget, og rør det inn slik at deigen samlar seg og blir fast. Du kan gjere dette i ei matmølle. Pakk deigen inn, og la den kvile ein times tid i kjøleskap.

Sett steikeomnen på 200 grader.

Del deigen i 3-4 emne. Kjevle deigen i leivar, og stikk ut ringar med eit norgesglaslok eller liknande. Legg ei teskei pistasjmasse på kvar runding, brett rundingen slik at kaka vert trekanta, og knip deigen saman i sidene.

Steik hattane på 200 grader i 8-10 minutt. La dei kolne på rist. Viss du vil kan du smelte litt mørk sjokolade, og legge hattane med undersida med ein gaffel ned i sjokoladen. La dei stivne på bakepapir på ein kjøleg plass.

Det gode søte – bringebærgrotter 8 Dec 2020 8:41 PM (4 years ago)

Ei litt uformell servering: Sett kakeboksane på bordet!

Bringebærgrotter

70 g sukker

260 g kveitemjøl

1 ts vaniljesukker

200 g smør, kaldt

Eit lite egg

1 dl fast bringebærsyltetøy

Rør saman sukker, mjøl og vaniljesukker i ei skål. Ha det i ei matmølle. Ha smøret oppi i terningar. Køyr matmølla til alt er ein grynete masse. Knekk egget i ei skål, rør det saman og ha det i matmølla. La mølla gå til deigen har samla seg, det tek ca. 3 minutt. Forme deigen til ca. 3 cm tjukke  rullar, og pakk dei i plast. La dei ligge kjøleg i minst 30 minutt.

Sett steikeomnen på 200 grader.

Skjer rullane i passe store emne som du rullar til ei kule og trykker litt flat. Bruk ein rund gjenstand, eg brukte eit melonkulejern, og lag ei grop i kvar kake. Legg ei snau teskei syltetøy i kvar grop.

Steik kakene på 200 grader i 8-10 minutt. La dei kolne på rist.

Det gode søte – karamellkaker, fudgekaker 7 Dec 2020 8:14 PM (4 years ago)

Karamellkakene, eller fudgekakene som eg har kalla dei, er ein type «cookies» med bitar av engelsk fudge i. Gå i godterihylla og sjå kva du finn, det er slike firkanta kuber med fast karamell som likevel lar seg skjere med kniv som vi er på leit etter. Dei er med på å gjere karamellkakene heilt uimotståelege. Finn du dei i England vert desse kakene kalla Butterscotch cookies.

Eit tips er å ikkje lage dei for store. Eg laga mine så store at ei kake meir eller mindre kan erstatte ein middag, og det vil eg ikkje tilrå. Både sjokoladekjeks og karamellkaker kan du servere heilt ferske, viss du frys ned deigen i kuler, og tinar dei rett før gjestane kjem.

Her ser du karamellkakene øverst på kakefatet.

Fudgekaker/karamellkaker

170 g smelta smør

220 g brunsukker

100 g vanleg sukker

2 ts vaniljesukker

½ ts salt

2 små egg

250 g kveitemjøl

½ ts natron

200 g karamellfudge (frå godtedisken)

Sett steikeomnen på 165 grader.

Ha det smelta smøret i ein bolle. Rør sukker, vaniljesukker og salt inn i det smelta, avkjølte smøret. Knekk egga i ein kopp, og pisk dei inn i smørblandinga.

Kutt fudgeterningane i små bitar. Bland saman mjøl og natron i ei skål, og ha i fudgeterningane. Vend dette inn i smørblandinga, og rør akkurat nok til at du har ein deig fri for mjølklumpar. Pakk deigen i plastfolie, og la den kvile ein halvtime. Du kan også fryse deigen på dette stadiet, eller etter at du har forma den til klumpar.

Sett valnøttstore klumpar med deig på bakebrett som du har lagt bakepapir på, ca. 12 på eit brett. Steik kakene på 165 grader i underkant av ti minutt. La dei kolne på brettet ei lita stund før du legg dei over på rist. Dei skal vere litt seige i midten, så ikkje steik dei for lenge.

Det gode, søte – vaniljedraumar 7 Dec 2020 2:18 AM (4 years ago)

Desse draumane er verkeleg som ei sky i munnen. Dei er så lette, og smeltar på tunga. Dei kan smule litt, men det tilgir eg, når dei smakar så godt. Grunnen til at dei er så sprø er at eg brukar hjortetakksalt eller hornsalt som hevemiddel. Det gir ein heilt annan konsistens på baksten enn viss ein brukar bakepulver eller natron. Og det er jo fint å få brukt den boksen til noko anna enn sveler.

Smør er ein nøkkelingrediens i julebakst, og merk deg om smøret skal vere kaldt eller mjukt i god tid før du går i gang med bakinga. Mjukt smør er best når du skal piske smør og sukker lyst og luftig, og kaldt smør er best når du skal lage ein mørdeig der du smuldrar smøret i mjølet.

Vaniljedraumar – uendeleg lette og sprø!

I førjulstida har eg alltid ein halvkilo i kjøleskapet og ein halvkilo på benken i ein egna boks. Då har eg mjukt smør tilgjengeleg når det trengst. Smøret harsknar ikkje før etter nokre veker, så lenge du har det i tett emballasje. I denne oppskrifta skal du bruke romtemperert smør, så ta det ut kvelden før. Då er du sikker på at det har passe konsistens.

Vaniljedraumar

200 g smør, romtemperert

225 g sukker

2 ts vaniljesukker

½ ts hjortetakksalt

300 g kveitemjøl

Sett omnen på 150 grader.

Ha sukker og vaniljesukker i ein bolle, og legg smøret i med ei skei. Rør det heile lyst og luftig. Bruk ein slikkepott langs kanten på bollen viss du slit med å få med alt.

Bland mjøl og hjortetakksalt, og rør det ned i smørblandinga.

Rull små kuler av deigen, og legg dei på bakepapir på eit brett. Steik dei i 15 minutt, dei skal framleis vere lyse når du tek dei ut.

Det gode, søte – sjokoladekjeks, cookies 6 Dec 2020 12:34 PM (4 years ago)

Det er noko eige med det å ta fram eit fat med gode, heimelaga småkaker til julekaffen.

Ein føler seg rik, alt er på plass, freden kan senke seg og alt er som det har vore. I år planlegg eg å gi bort småkaker til nokre som eg veit ikkje har ork eller pågangsmot til å lage sine eigne.

Ei lita oppmuntring i førjulstida

Eg fyller i passe store posar med tre-fire ulike slag som eg veit vil spreie glede og lys i julemørkret. Det er mange som har få rundt seg frå før, og som no har endå færre. Å kunne gjere jula litt lysare skaper varme kjensler både hos givaren og mottakaren.

Eg har laga nokre kakesortar som er nye for oss i år. Nokre av dei, som sjokoladekjeksa er eigentleg heilårskaker, men det er mange som elskar alt med sjokolade, og då er desse perfekte på kakebordet. Dei er superenkle å lage, dette er ei oppskrift som du veldig gjerne kan gi til barna, og be dei lage.

Dei komande dagane kjem eg til å legge ut fleire variantar av småkaker, som kanskje kan freiste deg til å bake til jul. Ha ei koseleg førjulstid!

Sjokoladekjeks er gode, og enkle å lage. Gi oppskrifta til barna!

Sjokoladekjeks

200 g kvitt sukker

220 g demerarasukker eller anna brunt sukker

2 ts vaniljesukker

225 g smør, romtemperert

½ ts salt (kan sløyfast)

2 store egg

350 g kveitemjøl

1 ss kakao

1 ts natron

½ ts bakepulver

350 g hakka sjokolade, gjerne blanda kvit og mørk

Sett steikeomnen på 190 grader.

Ha begge typane sukker og vaniljesukkeret i ein bolle, og legg smøret i klattar med ei skei. Pisk det heile lyst og luftig med ein handmiksar. Knekk egga eit og eit, og pisk dei inn i smørblandinga.

Bland alt det turre unntatt sjokoladen i ein bolle. Rør godt slik at alle klumpar er borte før du har i sjokoladen. Rør det heile inn i smørblandinga til du har ein jamn og ganske fast deig. La deigen kvile i kjøleskapet ein halvtimes tid.

Rull deigen til valnøttstore kuler, og sett dei på bakepapir på eit bakebrett. Eg satte 12 på eit brett, då møttest dei ikkje då dei vart steikte. Bak dei i ti minutt på 190 grader. Det kan virke lite, men dei er best viss dei ikkje er heilt tørrsteikte.

Viss du vil servere heilt ferske kaker, kan du fryse kulene, og ta dei opp ein times tid før servering, legg dei på brett og så steiker du dei på 190 grader i ti minutt. Desse kakene blir også fine om du brukar glutenfritt mjøl.

Årets julelikør 27 Nov 2020 12:02 PM (4 years ago)

Eg treng ikkje så mykje søtt til jul, når eg får servert eit glas god likør og ein kopp te er eg fornøgd.

Det morsomme med likør er at det er så lett å lage sjølv, og det er gøy å prøve seg fram med ulike smakar og aromaer for å få til noko du likar. Likør kan lagast med frukt og bær, tørka, ferske eller frosne, og den kan smakast til med krydder. Du kan bruke tradisjonelle julekrydder, men pass på å bruke dei heile kryddera. Malt krydder passar ikkje her.

Ein har mykje rart i skapa: Korintar, mango, aprikosar, fiknar, ingefær og appelsin.

Av tørka frukt og bær brukar eg ulike typar rosiner, aprikosar, ingefær, appelsinskal og i år fann eg til og med tørka mango. Eg kjøper tørka frukt og krydder når andre kjøper kjøleskapsmagnetar på reise, så det ligg litt forskjellig i kjøkkenskapa mine.

Men er det ikkje for seint, lurer du kanskje på. Neida, viss likøren får stå og trekke tre-fire veker får du masse smak ut av den. Eg gjekk ein tur i frysaren, og der dukka det opp både bringebær, bjørnebær, blåbær og rips. Du kan blande, og lage ein ekte skogsbærlikør, eller du kan lage ein rein ripslikør.

Vi hadde veldig mykje aroniabær i år, dei er også ein sikker match når det gjeld å lage likør. Eg må innrømme at eg likar aronia betre enn både solbær og bjørnebær når eg skal bruke den i likør. Smaken på aronia er meir særeigen og spennande. Aronia hadde eg allereie laga saft av, så aronialikøren er ganske enkelt aroniasaft og vodka som er blanda. Det er altså ein skikkeleg hurtiglikør, men den blir definitivt betre av å stå nokre veker.

Viss du ser etter oppskrifter på likør, så vil du finne mange der det står: Fyll bær på flaske, fyll sukker på flaske, fyll sprit på flaske. Eg lar alltid bæra og kryddera ligge på sprit åleine i nokre veker, og så smakar eg til med sukkerlake til slutt. Det gjer det mykje enklare å justere kor søt likøren skal vere. Nokre likørar som er laga av friske, syrlege bær treng ganske mykje sukker. Andre likørar, til dømes dei som er laga med tørka frukt, treng langt mindre. I år laga eg fikenlikør, den trengte nesten ikkje søting i det heile tatt. Den vart fantastisk god. Vi var i Spania, og kjøpte tørka fiken på ein marknad der. Då vi kom heim var vi litt skuffa, det var veldig mykje og store steinar i desse fiknane, så dei var ikkje så gode å spise. Men til likør passa dei heilt perfekt.

Bær frå frysaren kan du godt lage likør av. Dei treng ikkje tine først, ein gong.

Ei anna frukt som gjer seg godt i likør er plomme. Finn du dei gule mirabellplommene på hausten er du ekstra heldig, dei gir ein sjeldan aroma som eg vil anbefale deg å smake om du får sjansen. Elles går det fint med vanlege plommer og.

Ulike sitrusfrukter går og fint å lage likør av, du kan legge heile, nyskrubba appelsiner og klementiner på sprit, og smaken blir heilt magisk. Sprit er jo teknisk sett eit løysemiddel, og den eigenskapen brukar vi når vi lagar likør. Spriten hentar ganske enkelt ut dei aromatiske stoffa i frukt, bær og krydder, og den konsentrerte smaken samlar seg i det vi serverer.

Likørane kan krydrast på forskjellige måtar. Plommer kombinerer eg gjerne med vanilje eller stjerneanis. Vanilje er også veldig godt til rips. Vanilje, stjerneanis, kardemomme og kanel er klassiske varme krydder, som rundar av ein frisk likør av bær og frukt. Til tørka frukt kan du også bruke desse, eller du kan bruke noko som bidreg med ein eigen frisk smak og aroma, som til dømes pomeransskal. I ein nettbutikk som sel krydder har eg funne svart kardemomme. Den har ein heilt annan karakter, meir som tobakk og lær, som gir ein veldig interessant og litt rampete smak. Asiabutikkar har også veldig godt utval i krydder, så sjekk ut der kva du finn.

Når eg lagar likør brukar eg ein heilt enkel vodka, billigaste sort. Så heller eg bæra, frukta og kryddera på eit stort norgesglas som eg har lok og pakning til, skrur til og lar det stå så lenge eg har tid. Når likøren er klar kokar eg sukkerlaken, silar av bæra, og så smakar eg til slik at smaken vert balansert og god. Den dagen bør ein helst ikkje ha tenkt seg ut med bil etterpå.

Slik ser kjellaren min ut; julegåvene står på rad og rekke.

Eit lite tips er å kjøpe fiken og dadlar på tilbod etter jul, og legge på sprit. Sett glasa i kjellaren, og gløym dei til neste jul. Du vil takke deg sjølv, eg lovar.  Og all den tørre frukta som har vore på sprit brukar eg i ei julekake. Dei kan også brukast i dessertar, eg laga ein veldig god is ved å halvsmelte vaniljeis, og røre inn hakka rosiner som hadde vore med på å lage rosinlikør. Ikkje noko for barneselskap, men kjære vene, kor godt det var.

Og berre for å ha nemnt det: Vent med smakinga, både tilsmaking og servering ved bordet til barna har lagt seg. Det er best for alle partar.

Sukkerlake

1 liter vatn

1 liter sukker

Ha vatn og sukker i ei gryte, og la det koke sakte opp. Rør til alt sukkeret har løyst seg opp, og laken er heilt klar. Ta gryta av varmen, og la laken kolne. Fyll laken på ei heilt rein flaske. Laken held seg lenge i kjøleskap.

Bjørnebærlikør

400-500 g bjørnebær, gjerne frosne

7-8 dl vodka

2 kapslar svart kardemomme

1 ts pomeransskal

Ha bjørnebær, krydder og vodka på eit norgesglas. Er dei frosne, så treng dei ikkje tine først. Skru glaset godt igjen, og la det stå mørkt og kjøleg i nokre veker. Sil frå bæra og krydderet. Smak til med sukkerlake til likøren er passe søt. Fyll på heilt reine flasker, og sett kork på.

Fikenlikør

500 g fiken, tørka

7-8 dl vodka

Legg fiken på eit norgesglas, og slå over vodka. La det stå så lenge du har tolmod, det kan godt stå til neste jul. Sil frå, og smak om likøren treng litt søting med sukkerlake. Fyll på heilt reine flasker.

Aronialikør

5 dl aroniasaft

4 dl vodka

3-4 stjerneanis

Bland saft og vodka, og legg i stjerneanis. La det heile stå på tett glas nokre veker. Sil frå krydderet, og smak om likøren er tilstrekkeleg søt. Fyll på heilt reine flasker.

Aprikoslikør med vanilje

250 g tørre aprikosar

6 dl vodka

Ei halv vaniljestang

Legg aprikosane på eit norgesglas, og hell over vodka. Splitt vaniljestanga i to, og legg halve stanga i glaset. La det stå så lenge du har tid til. Sil frå, og smak til likøren med sukkerlake. Fyll på heilt reine flasker. Finsnitt aprikosane, og bruke dei i ei julekake eller i ein dessert. Her kan du godt blande aprikos og rosiner, det blir berre ein endå meir spennande smak.

Vintersalat – Grønkålsalat med eple og chevre 15 Nov 2020 8:26 PM (4 years ago)

Ja, det er berre å innsjå det først som sist: No er det vinter.

Men vinteren har jo sine fine sider og, så eg deppar ikkje. Dessutan er eg heldig å ha hage i ei mild klimasone. Det er heilt fascinerande, alt som framleis står i hagen og byr seg fram! Eg var ute og plukka i dag, og eg fann grønkål, persille, rosmarin, timian, salat som har frøsådd seg, og den gode, pepparaktige isopen, som eg er så glad i. Alt dette står klart til hausting til fram imot jul. Det er ingen grunn til å ikkje planlegge for å ha ein frodig hage også no i november.

Grønnkål kan bli litt treen og seig i rå tilstand, men eg brukar å massere den med ein god vinaigrette, og då mørnar den og blir veldig mjuk og fin i bladverket. Den taklar fint å bli blanda med litt vanleg salat og, då får du ein godt balansert salat. Eg fann nokre fine, raude eple som eg tok med, saman med litt chevre og valnøtter vart det ein veldig god kombinasjon. Eg brukar eit triks når eg skal lage ein god salat, og det er å finhakke urter og blande dei i salaten. Du kan ha urtene i vinaigretten og, men eg likar at dei er blanda i salaten, slik at du plutseleg støter på eit lite urteblad, og smaken eksploderer i munnen. Lykke!

Vil du at salaten skal vere vegansk eller mjølkefri, så bytt ut osten med steikt fast tofu, og bruk evnt sukker eller sirup i dressingen. Dette er ein perfekt vegetarrett til ein buffé. Det fine med den er at du kan lage den i god tid, den blir berre betre av å stå over natta, fordi grønkålen mørnar og smakane blandar seg. Denne salaten passar også perfekt til viss du lagar Biff a la Lindstrøm.

Grønkålsalat med eple og chevre

200 g grønkål

100 g vanleg salat

50 g valnøtter

Det du måtte ha av urter, finhakka

To vårløkstilkar

To raude eple

100 g chevre eller fetaost

Lys vinaigrette

1,5 dl olivenolje

1 dl kvitvinseddik eller eplecidereddik

1 ts sennep

2 ts sitronsaft

1 ts honning

Salt og peppar

Ha alt til vinaigretten i ein smal bolle, og køyr det med stavmiksaren til alt har blanda seg godt. Tjuknar den har du vunne i vinaigrettelotteriet, då har honningen og sennepen emulgert dressingen.

Vask og tørk urter, vårløk, grønkål og salat. Finhakk urtene og vårløken, og sett til side. Oppbevar salaten kaldt så lenge. Skjer bort nerven i grønkålblada, og snitt dei til strimlar. Ha grønkålen i ei skål, slå på 3-4 ss vinaigrette, og masser grønkålen godt med vinaigretten. Det er grisete, men tru meg, det er verd det. La dette gjerne stå eit par timar i kjøleskapet.

Fjern kjernehus og stilkfeste på epla, og skjer dei i tynne skiver. Rist valnøttene på middels varme i ei tørr steikepanne. La dei kolne før du grovhakkar dei.

Bland salaten, vårløken og urtene inn i grønkålblandinga, og fordel det heile på eit fat. Fordel eplebåtar, valnøtter og bitar av chevre over salaten, og server med ekstra dressing.

Raudbetsalat og biff a la Lindstrøm 15 Nov 2020 5:00 AM (4 years ago)

Akkurat no er raudbetene i sesong. Eg likar å saltbake dei, då blir det litt mindre blodraud saft å halde styr på. Enklare å skrelle vert den og. Eg veit at bildet ser ille ut, men det kunne ha vore mykje verre, viss eg hadde skrelt røttene rå.

Med masse møre og fine raudbeter parat prøvde eg meg på ein klassisk svensk raudbetsalat med eple og pepparrot. Det vart veldig godt!

Denne salaten er ein veldig god base viss du skal lage sildesalat, då vatnar du ut så mange sildefiletar du har, skjer dei i små bitar, og blandar inn i salaten.

Salaten serverte eg oppå små, lekre skiver av paté, som kvilte på ei rista loffskive. Det vart ein perfekt liten forrett, og den kan også serverast som eit lite tiltygg viss det er litt lenge til middag. Raudbetene kan du bake i god tid, dei held seg minst to-tre dagar i kjøleskapet. Du kan også bruke ferdigkjøpte sylta raudbeter, då kan du droppe eddik og kanskje også sennep i salaten, smak deg fram kor mykje sting du vil ha i den.

Eg laga ein stor porsjon raudbetsalat, og då vart det også nok som tilbehør til min variant av ein klassisk biff a la Lindstrøm. Det er store kjøtkaker med kapers, løk og gjerne steikte poteter og raudbetbitar i. Eg droppa potetene, og raudbetene fekk vere att i salaten. Men kjøtkaker med løk og kapers smakte fortreffeleg, så det vil eg anbefale. Du kan velge om du steiker løken først, eller om du har den rå i biffane, eg brukte den rå.

Raudbetsalat

6 raudbeter

5 dl grovt salt

3 syrlege eple

50-70 g pepparrot

2 ts dijonsennep

2 ts eplecidereddik

Salt og peppar

2,5 dl kremfløte

Sett steikeomnen på 200 grader. Vask raudbetene, men la dei behalde skalet på. Dryss litt grovt salt i ei eldfast form. Legg raudbetene i forma, og slå over resten av saltet. Bak raudbetene møre i 1,5 time. Rens dei, og kutt dei i små terningar.

Skrell epla, fjern kjernehus og stilkfeste, og kutt dei og i små terningar. Riv pepparrota fint.

Pisk kremfløten ikkje heit stiv, og smak til med sennep. Vend inn raudbetene, epleterningane og pepparrota litt etter litt, og smak til til slutt med eddik, salt og peppar.

Server raudbetsalaten til biff a la Lindstrøm.

Biff a la Lindstrøm

400 g kjøtdeig

2-3 skiver loff

2 dl mjølk

2 ss kapers

1 gul løk

(Evnt 1-2 finhakka, kokte raudbeter om du vil)

1 ts salt

½ ts peppar

Litt riven muskatnøtt

Legg loffskivene i mjølk ei stund før du skal lage biffane. Ha kjøtdeigen i ein bolle, og tilset salt, peppar og muskat. Finhakk løk og kapers, og rør det inn. Elt kjøtdeigen smidig, medan du har i brødet og mjølka.

Form fire store, gjerne avlange kjøtkaker av farsen, og steik dei gylne i smør i ei varm steikepanne. La dei ettersteike på låg varme under lok i 10 minutt, til dei er gjennomsteikte. Viss du vil kan du også lage ein god brun saus og servere til.

Nachos med biff 31 Oct 2020 8:09 AM (4 years ago)

Vi er i nabolaget, vil de ha besøk? Kjære vene, kor glad ein blir for slike meldingar no for tida. Ein meters avstand får vi til, og mat skal kome på bordet. Stor stas!

Men kva skal vi servere? Vi hadde planlagt ein enkel biffmiddag, så vi hadde kjøpt inn to gode entrecotar som vi skulle steike. Korleis blir to biffar til middag til fire? Jau, då lagar du nachos med biff. Du kan lage nudlar med biff, eller ein thailandsk biffsalat og, løyndomen er å krydre kjøtet godt, steike det heilt perfekt, og så skjere det i tynne strimlar som du fordelar i retten. Bra for miljøet er det og, å mette fleire med mindre porsjonar kjøt.

Mange spennande krydder skapar den meksikanske smaken.

Det meksikanske (eller kanskje rettare det texansk-meksikanske) kjøkenet er basert på nokre grunnleggande krydder. Det er chili i ulike variantar, paprika, både røykt og vanleg, peppar, cayennepeppar, spisskummen og koriander. Eg lagar ofte mi eiga meksikanske krydderblanding, som eg har ståande (i eit godt merka glas!) i krydderskapet. Då kan eg raskt få til den gode smaken utan å ty til mange boksar. Eg har også i litt urtesalt, der kan du også bruke litt buljongpulver i staden.

Nachos kan lagast på mange ulike måtar, du kan ha på bønner eller ulike salsaer, og så er det å toppe med ost som smeltar viktig for smaken. Eg steiker biffen heilt til slutt, medan nachosen står i omnen. Då får eg lagt kjøtet heilt varmt på toppen, og den deilige kjøtsafta dryp ned og gir god smak.

Til mine nachos serverer eg guacamole og rømme. Rømmen mildnar viss du har vore ivrig med chilien, og guacamole er den karakteristiske avokadosausen som passar perfekt til nachos. Avokado er vanskeleg å kjøpe, så då må du dessverre planlegge. Eg kjøper avokado fleire dagar på førehand, og så får den ligge på benken og modne. Då kan du vere mest trygg på at den blir moden utan å råtne. Utfordringa er at den ikkje er moden akkurat når du vil lage guacamole, men her er avokadoen sjefen, dessverre. Guacamole med umoden avokado går ikkje.

For meg er koriander veldig viktig for å få til den rette smaken. Koriander, spesielt den ferske, er den største kjærleik for enkelte, for andre smakar det berre såpe. Det skiljet er visstnok genetisk, men ein kan lære seg å like koriander viss ein vil. Uansett: Nachos blir godt med eller utan koriander.

Ha ei hot helg, og ta vare på kvarandre!

Heimelaga meksikansk krydder

1-2 ts chilipulver eller chiliflak

1 ss paprikapulver

½ ts røykt paprikapulver

2 ts urtesalt

1 ts peppar

1 ts spisskummen

1 ts malt koriander

Rør ihop alt, og oppbevar krydderblandinga på eit tett glas. Lag gjerne ein stor porsjon.

Eg var ganske heldig i avokado-lotteriet i dag. Kvaliteten kan vere variabel.

Guacamole

2 avokadoar

1 ss sitronsaft

Salt og peppar

1/2 ts spisskummen

4 cherrytomatar eller ein stor tomat

Eit kvitløksfedd

Del avokadoane i to, og fjern steinen. Grav ut avokadokjøtet med ei skei, og ha det over i ein bolle. Mos avokadokjøtet, og bland inn sitronsaft, spisskummen, salt og peppar. Finhakk tomatar, og skrell og finhakk kvitløksfeddet. Vend dei hakka tomatane og kvitløken inn i guacamolen, og smak til om det trengst meir syre, salt og peppar. Lagar du guacamolen i god tid, så ha den i ei skål, drypp på litt sitron og dekk den med plastfolie heilt nedtil guacamolen. Det skal ikkje kome luft til, då blir den mørk. Rør den opp før servering.

Steik biffen medan forma står i omnen, så blir begge delar varmt.

Nachos med biff 

300-400 gram mør biff, ytrefilet eller entrecote

1 ss heimelaga krydderblanding

Salt og peppar

2 fedd kvitløk

1 gul løk

Olivenolje

1 pk knuste tomatar

2 ts honning

Ei potte fersk koriander

Ein pose nachoschips

3 dl riven ost

1 fersk chili

2 vårløkstilkar

Sett steikeomnen på 220 grader.

Legg kjøtstykka på ein tallerken i romtemperatur. Salte og pepre godt, og dryss på 1 ts heimelaga krydderblanding.

Rens løk og kvitløk, og finhakk det. Varm opp olivenoljen i ei gryte, og fres løk og kvitløk mjukt og blankt. Ha på resten av krydderet, og la det frese litt til. Slå på dei knuste tomatane, ha i honning, og la det koke i 10-15 minutt. Smak til med salt og peppar.

Riv osten. Fordel chipsa i ei eldfast form, slå på tomatsausen og dryss over rikeleg med riven ost. Kutt chilien og vårløken i skiver, og fordel oppå det heile. Bak forma i omnen i 15 minutt, til osten har smelta.

Medan du bakar chipsa, så varm opp 2 ss olivenolje i ei steikepanne. La det bli ordentleg varmt. Tørk av kjøtstykka, og steik dei i 2-3 minutt på kvar side. La dei kvile i panna i 2-3 minutt før du tek dei over på ei fjøl, og skjer dei i tynne skiver. Ta forma ut av omnen, og fordel kjøtet over. Server med ein gong, med rømme og guacamole til.

Haustdessert – eplekompott 9 Oct 2020 8:54 PM (4 years ago)

Her i byen er det snille folk som plukkar epla sine, og så heng dei posar med eple over gjerdet, til dei som ikkje har epletre. Det er reint så ein får tilbake trua på det gode i oss menneske. Har du eple, så rens dei, og kok ein lekker eplekompott til dessert. Med litt kanel og piska krem på er det ei deilig avslutning på eit godt måltid.

Då eg vaks opp fekk vi rett som det var dessert. Det er ikkje så vanleg lenger, men det er eit lite lyspunkt i dagen å få ei lita, søt avslutning på måltidet. Vi hadde besøk av nokre franske jenter for eit par år sidan, og då den eine skulle dekke på bordet la ho på dessertskeier til lunsj. Eg vart overraska, og hadde ingen dessert på lur. Då skulle eg ha laga eplekompott, det går veldig fort, og er veldig enkelt.

Eplekompott

1 kg eple

1,5 dl vatn

2 dl sukker

Ei kanelstang

Kremfløte til servering

Skrell epla, del dei i to, og fjern kjernehuset. Kutt dei i terningar, og legg dei i vatn i ei gryte. Ha i sukker og kanelstang, og la det heile koke opp. La det stå på låg varme under lok i 8-10 minutt, til epla har kollapsa. Rør godt, og sett kompotten til side. La det stå nokre timar, så kompotten kolnar. Ta ut kanelstanga før servering.

Vil du ha denne kompotten litt tjukkare, så kan du jamne den med potetmjøl. Dra gryta med den ferdige kompotten til side, slik at den sluttar å koke. Rør ut 1 ss potetmjøl i 1/2 dl vatn. Rør dette inn i kompotten, og sett den tilbake på plata. Du kjenner når kompotten byrjar å tjukne igjen, då må du dra den av igjen. Den skal ikkje boblekoke etter at potetmjølet har kome i.

Pisk litt kremfløte stiv, og server oppå eplekompotten. Det er også godt å kutte eit eple i små terningar, og fordele over det heile. Dryss på litt ekstra kanel til slutt.

Tilslørte bondepiker 4 Oct 2020 2:18 AM (4 years ago)

Laga du det gode pæresyltetøyet eg la ut her om dagen? Eg prøvde å bruke det til tilslørte bondepiker, og det vart så godt! Kombinasjonen av litt ingefærsting og dei sprø valnøttene var perfekt match.

Eg gjorde det lettvint for meg sjølv, og brukte knuste kjeks til å legge lagvis med krem og syltetøy. Eg hadde bixit-kjeks, og dei har den deilige, grove strukturen og passe sødme.

Du kan også bruke digestive-kjeks, eller steike smular av tørka brød med litt sukker og kanel. Det er ein fin måte å bruke gamalt brød på. Rist ei brødskive, knus den i matmølle, og steik smulane i litt smør før du drysser på sukker og kanel. Det er passe mykje smular til to dessertglas.

Min dessert vart pynta med ferske fiken, berre fordi eg fann det i butikken. Finn du det, så kjøp det! Dei er i sesong no, og blir så fort borte. I tillegg smakar dei fantastisk. Det kan du også servere til ost, forresten.

Tilslørte bondepiker

1/3 liter kremfløte

1 ts ekte vaniljesukker

2 dl pæresyltetøy

5 stk bixit-kjeks eller digestivekjeks

Fiken til pynt, viss du finn

Pisk kremen stiv med litt vaniljesukker. Knus kjeksen. Ha litt krem nederst i glaset. Legg kjeks og eplemos lagvis i glasa.

Olivenbrød 2 Oct 2020 8:37 PM (4 years ago)

Viss du vil lage gratinert brokkoli eller blomkål, slik eg gjorde her om dagen, passar det heilt perfekt med eit deilig olivenbrød til. Det er fort gjort, viss du berre har tid til å vente på hevinga i to rundar.

Lag ein stor porsjon når du først held på, så kan du legge dei du ikkje brukar med ein gong i frysaren. Når du tek opp eit brød frå frysaren, så kan du la det tine litt på benken to-tre timar, før du set omnen på 200 grader. Fukt brødet litt før du legg det inn, og varm det på 200 grader i ti minutt. Då smakar det heilt som ferskt. Merk at dette fungerer berre ein gong. Gjer du det for andre gong, så får brødet ei centimetertjukk skorpe.

Olivenbrød

4 dl lunka vatn

25 g gjær

1 ss honning

2 ts salt

4 ss olivenolje

8-9 dl kveitemjøl

100 g oliven utan stein

1 dl fint sammalt kveitemjøl

Sett steikeomnen på 225 grader.

Ha vatnet i ein bakebolle. Ha i honning, salt og olivenolje. Rør ut gjæra i vatnet, og elt inn mjølet til ein ganske laus deig. Vend inn olivenane til slutt.

La deigen heve i 30-40 minutt. Dryss det sammalte mjølet på bakebordet, og fordel det utover. Hell deigen ut på mjølet, og trykk den litt ut til ein leiv. Den skal ikkje eltast saman på dette tidspunktet.

Bruk ein skarp kniv, og skjer deigen i to-tre strimlar, alt etter kor store du vil ha olivenbrøda. Ta kvar strimmel over på eit bakepapir, som ligg på eit steikebrett. Rist av det grove mjølet, og vri strimmelen slik at brødet får ein fin fasong. Gjenta med resten av deigen. La brøda få heve i ein halvtime til.

Steik brøda på 225 grader i 20-25 minutt, til dei er gylne og har ein hul lyd når du bankar på dei. La dei kolne på rist.