50Greatest Foreign Films 3 Apr 2011 10:52 AM (14 years ago)

51Lola Montes (1955), aka The Sins of Lola Montes, W. Ger./France, directed by Max Ophuls
Near death, the great 19th-century adventuress and courtesan Lola Montes sold herself to the circus as an attraction. This movie uses her circus act as a framework, and so Montes appears in tableaux from her life, allowing flashbacks to the past. This leads to a superb portrait of the struggle between love (or liberty) and confinement (or destiny). The last film--in CinemaScope--by the unrivaled Max Ophuls.
52. M (1931), Germany, directed by Fritz Lang
Fritz Lang's famous prenoir creeper is one of the earliest and most profoundly compassionate serial killer thrillers ever made. Sixty years before Hannibal Lecter, Peter Lorre gave us a classic self-loathing, compulsive child slayer.
53. Masculin Feminin (1966), aka Masculine Feminine, France/Sweden, directed by Jean-Luc Godard
Jean-Luc Godard's disarmingly sweet, intimate and blazingly smart exploration of The Mating Game. Even if the name Godard makes your temples pound, this movie can charm its way right up your leg.
54. Metropolis (1927), Germany, directed by Fritz Lang
Lang's antiquated vision of a dystopia ripped up at the roots by class warfare may not be sophisticated politics, but the sci-fi images of mob conduct and architectural madness remain unsurpassed. It's been plundered so often that even if you haven't seen it, you've sort of seen it. So really see it.
55. Le Million (1931), France, directed by Rene Clair
Rene Clair loved prettiness, song and music, comic confusion and Paris--they are all here in this delicious confection about young lovers in search of a winning lottery ticket.
56. Murmur of the Heart (1971), aka Le Souffle au Coeur or Dearest Love, Italy/W. Ger./France, directed by Louis Malle
Louis Malle's sunny, beautifully controlled comedy about the sensual coming-of-age of a 14-year-old, jazz-obsessed boy radiates the knowing, worldly sensuality of a good Colette yarn. The controversy at the time of the film's release about the theme of "incest" was pure flapdoodle--this is not what the movie's about. Still, Lord help sons if all mothers were as gorgeous and blithely sensual as Lea Massari.
57. Napoleon (1927), France, directed by Abel Gance
An eye-roasting epic of the type even David Lean never made. Abel Gance used every filmmaking trope in the book and then invented a few of his own. Keep an eye peeled for surrealist nutcase Antonin Artaud as Marat.
58. Night and Fog (1955), aka Nuit et Brouillard, France, directed by Alain Resnais
Yes, you've heard already--the concentration camps were a bad thing. But Alain Resnais's documentary on Auschwitz is only 31 minutes long--so you can make time.
59. The Night of the Shooting Stars (1982), aka La Notte di San Lorenzo or The Night of San Lorenzo, Italy, directed by Paolo and Vittorio Taviani
Paolo and Vittorio Taviani's wonder-working fable about a platoon of Italian peasants in the last days of WWII escaping their ravaged village in the night and searching for the liberating American forces. Filled with those lyrical, meaning-packed moments you could grow old, die, and turn to dust waiting to see in American movies.
60. 1900 (1976), aka Novecento, France/W. Ger./Italy, directed by Bernardo Bertolucci
This is Bernardo Bertolucci's War and Peace. Robert De Niro, Gerard Depardieu, Dominique Sanda and Donald Sutherland amid Italy's political vomitings from the beginning of the century to the ill-fated rise of communism, all shot like a Flemish painting and laid out like a Parmesan wedding banquet.
61. Nosferatu (1922), aka Nosferatu - Eine Symphonie des Grauens or Nosferatu, The Vampire, Germany, directed by F. W. Murnau
F. W. Murnau's film of the Dracula tale was the first of its kind and is still the scariest, moodiest vampire film ever made. The original surrealists loved the famous title card that read, "When he crossed the bridge, the phantoms came to meet him." The bald, rat-faced Count Orlock is played by an actor named "Max Schreck," which in German translates as "maximum terror." Who this man really was is still a mystery.
62. La Notte (1961), aka The Night or La Nuit, France/Italy, directed by Michelangelo Antonioni
Antonioni's examination of the pathology of modern marriage, lust and alienation, all beheld in the space of a day. Jeanne Moreau and Marcello Mastroianni are the couple, and here is moviemaking as layered and complex as the best modern fiction.
63. Pandora's Box (1929), aka Lulu or Die Buechse der Pandora, Germany, directed by G. W. Pabst
Minor Hollywood actress went to Germany and became the supreme femme fatale, Lulu, in an adaptation of two of Franz Wedekind's plays. G.W. Pabst directed. Who she? She Louise Brooks--still undefeated champion of the lethal look.
64. The Passion of Joan of Arc (1928), aka La Passion de Jeanne d'Arc, France, Carl Theodor Dreyer
Danish giant Carl Dreyer recreates a medieval tug-of-war between ignorant orthodoxy and human grace, almost entirely in close-ups. As Joan, Maria Falconetti will never be forgotten; look out for Antonin Artaud again as a sympathetic priest.
65. Persona (1966), aka Masks, Sweden, directed by Ingmar Bergman
An actresss (Liv Ullmann) stops speaking, on stage. In her breakdown, she is cared for by a nurse (Bibi Andersson). The nurse talks, acting up for the actress. Slowly, the characters become interwined, dependent, in love and full of enmity. This is Ingmar Bergman's most lucid analysis of the psyche that has to be an actor or audience, and both.
66. Pierrot le Fou (1965), aka Crazy Pete, France/Italy, directed by Jean-Luc Godard
Jean-Luc Godard's bitter homage to Hollywood, to painting, to the novel, to the South of France, and to his own wife, Anna Karina, who was leaving him when he made this film. This is Godard's adventure film--film noir in the blaze of noon. Godard deconstructed film in the '60s, and in ignoring him now we have all agreed to be blind, stupid and uneducated.
67. Playtime (1967), Italy/France, directed by Jacques Tati
Jacques Tati's Monsieur Hulot finds himself in the ultimate modern city. No one ever conceived or built sight gags with more care, and so these wondrous comic spectacles clash intriguingly with the determined, organized and humorless insanity of the city.
68. Raise the Red Lantern (1991), Taiwan/China/Hong Kong (UK), directed by Zhang Yimou
This color-drenched melodrama of a young concubine serves as a lesson in social order, love, resignation and the kinship of women. Zhang Yimou's film is part of the recent flowering of Chinese cinema, and Gong Li, his actress, is established here as one of the great stars.
69. Ran (1985), France/Japan, directed by Akira Kurosawa
Akira Kurosawa should have retired after this awesome transcription of King Lear (mixed with a little Macbeth), which, thank God, jettisons the texts and just tells a helluva story. The battle scenes will unhinge your jaw.
70. Rashomon (1951), aka In the Woods, Japan, directed by Akira Kurosawa
Four strange people in feudal Japan tell self-serving versions of the same incident: the rape of a nobleman's bride by a lusty outlaw and the subsequent death of the nobleman. A classic about no less a subject than the slipperiness of truth. Hollywood's remake was titled, aptly, The Outrage.
71. The Red and the White (1967), aka Csillagosok, katonak, Hungary/USSR, directed by Miklos Jancso
Bolsheviks and counter-revolutionaries battle it out in the hills along the Volga. Abstract and monolithic, and I mean that in a good way. Hungarian Miklos Jancso makes movies without characters but with crowds you can actually identify with. The power struggles of history are played out in mesmerizing, long, uncut tracking shots. A steamroller movie--it's visceral antidote to the easy homilies and melodrama of most antiwar films.
72. The Red Desert (1964), aka Il Deserto Rosso, France/Italy, directed by Michelangelo Antonioni
It's Monica Vitti again on the verge of a nervous breakdown in Michelangelo Antonioni's painterly study of social disintegration, Italian-style. Depending on your mind's state, the movie's harrowing evocation and inspection of despair could soak into your bones, promote hilarity or send you scrambling for the nearest bottle of Prozac.
73. Repulsion (1965), UK, directed by Roman Polanski
Roman Polanski's jittery thriller takes a clinician's delight in documenting the process of a lonely, exquisitely beautiful manicurist (Catherine Deneuve) going nuts in her apartment. Queasiest moments: the dead rabbit, the hands coming out of the walls, and Deneuve slashing a guy to kingdom come. With its cool, crazy Chico Hamilton score, this is first-class Grand Guignol, tailor-made to watch with someone you love to grab.
74. Rocco and His Brothers (1960), aka Rocco e I Suoi Fratelli or Rocco et Ses Freres, France/Italy, directed by Luchino Visconti
Or, Why I'm Glad To Have Been an Only Child. In Luchino Visconti's sprawling saga (surely an influence on The Godfather), fate uproots and urbanizes a peasant mother and her five sons, most of whom go to hell in a handbasket in the big city. Tragic, wrenching, operatic.
75. La Roue (1923), France, directed by Abel Gance
Napoleon is Abel Gance's best known film because it has been restored and given a new musical score. But La Roue is at least as good, a love story about a locomotive driver. It's over-the-top, sentimental, yet it shows the passion of story, imagery and cutting in those early 1920s when the motion picture was the new craze.
76. The Rules of the Game (1939), aka La Regle du Jeu, France, directed by Jean Renoir
The working definition of tragicomedy (an un-American form based on the notion that nothing ever means only one thing). Europe in 1939. The edge of disaster as seen through the mishaps of a country house party. Jean Renoir directed and starred, playing the good-natured but bumbling friend to all and the helpless trigger of tragedy. Nearly 60 years later, this movie is years ahead of film today.
77. Sansho Dayu (1954), aka Sansho The Bailiff, Japan, directed by Kenji Mizoguchi
In 11th-century Japan, an exiled governor's wife gets sold into prostitution, his son and daughter into slavery. Director Kenji Mizoguchi knows no superior in using image and composition to express emotional profundities. If there is anywhere in film a sequence more throat-catching than the one in which the long-suffering son is reunited with his martyred mother, who is too far gone to remember him, bring it on.
78. Senso (1954), aka The Wanton Contessa, Italy, directed by Luchino Visconti
Luchino Visconti loved the 19th century--clothes, dÈcor, opera, aristocratic ways, foppish men and doomed women--and all are in the tale of a fatal love between Farley Granger and Alida Valli.
79. The Seven Samurai (1954), aka Shichinin No Samurai or The Magnificent Seven, Japan, directed by Akira Kurosawa
A Japanese village of the 16th century is threatened by bandits. The villagers hire seven samurai. It starts to rain. Akira Kurosawa filmed it, and battle, swordplay, action and spectacle have never been the same again.
80. Shadows of Forgotten Ancestors (1964), aka Tini Zabutykh Predkiv or Shadows of Our Ancestors, USSR/Ukraine, directed by Sergei Paradjanov
A Ukrainian epic set in the Carpathian Mountains, this landmark movie directed by Sergei Paradjanov feels like it was actually shot deep in the pagan, premovie past.
81. Shame (1968), aka Skammen, Sweden, directed by Ingmar Bergman
The Bergman movie for people who hate Bergman movies--no symbolism, no spiritual agony, just a very real husband and wife (Max von Sydow and Liv Ullmann) trying to stay alive when war suddenly explodes right into their front yard (the country this takes place in is unspecified). What happens when you find a dead paratrooper hanging from a tree, and the woods near your house are in flames? A great war film for people whose country has never been invaded.
82. Shoah (1985), France, directed by Claude Lanzmann
Yes, you've been told this before--the concentration camps were a wicked thing. Still, Claude Lanzmann's documentary is only 8 1/2 hours, so you've got the time. So many lost theirs.
83. Smiles of a Summer Night (1955), aka Sommarnattens Leende, Sweden, directed by Ingmar Bergman
Ingmar Bergman, in an uncharacteristically Mozartian mood, sends in the clowns as pairs of mismatched lovers spark, misfire, scheme, wreak emotional havoc and, in the end, reconfigure. An elegantly witty, deeply moving work of tragicomic art, it inspired Stephen Sondheim's A Little Night Music. You may find its scalpel-like Scandinavian irony preferable to the self-satisfied Gallic schematics of La Ronde.
84. Solaris (1972), aka Solyaris, USSR, directed by Andrei Tarkovsky
A forgotten space station's crew is haunted by their dead loved ones. In making this film, which includes the most heartrending antigravity scene in film history, Andrei Tarkovsky reinvented science fiction.
85. The Spider's Stratagem (Strategy) (1970), aka La Strategia del Ragno, Italy, directed by Bernardo Bertolucci
The atmosphere is so cryptic and the behaviors so furtive in Bernardo Bertolucci's take on a Jorge Luis Borges short story that you find yourself as baffled as the hero investigating the 30-year-old slaying of his antifascist father. The star is a cipher, but Alida Valli supplies more than presence, even if she seems startled to realize she is no longer the sleek enchantress of The Third Man or The Paradine Case. The whole thing is so gorgeously color-drenched you may want to paint your walls in homage.
86. Spirit of the Beehive (1973), aka El Espiritu de la Colmena, Spain, directed by Victor Erice
Why aren't there more great movies about kids? Kid actors, for starters. This wonderfully insular movie about the power of imagination, a companion to Forbidden Games, To Kill a Mockingbird and The Night of the Hunter, presents dolefully radiant, poised Ana Torrent as a young girl who runs away from her village home in search of the Frankenstein monster after seeing the Boris Karloff movie for the first time. Torrent's resemblance to the little actress drowned by Karloff in the original only adds to the weirdness.
87. Strike (1924), aka Stachka, USSR, directed by Sergei Eisenstein
Sergei Eisenstein was a graphic artist on a par with Picasso, and a member of the experimental theater groups in the new Soviet Union. All these talents led him to film the new means of reaching the public through image, montage and symbol. And so for a few years Soviet cinema was on fire with its enthusiasm for an art of all the people.
88. Throne of Blood (1957), aka Kumonosu-jo or The Castle of the Spider's Web or Cobweb Castle, Japan, directed by Akira Kurosawa
Noh meets Shakespeare. Akira Kurosawa's samurai take on Macbeth is spooky, elemental, visceral. The bloodcurdling finale features Toshiro Mifune pierced, St. Sebastian-like, by arrows.
89. Through a Glass Darkly (1961), aka Sasom I En Spegel, Sweden, directed by Ingmar Bergman
A family vacations on a Swedish island, but the grown daughter (the astonishing Harriet Andersson) is a borderline schizo who has visions of God as a giant spider. Bergman goes for the throat.
90. Tokyo Story (1953), aka Tokyo Monogatari, Japan, directed by Yasujiro Ozu
Ozu's quietest, most devastating left hook, in which an elderly couple discover there's no room for them in their self-involved children's busy lives. Where other directors babble like brats, Ozu whispers like a wise man.
91. Tristana (1970), Spain/France/Italy, directed by Luis Bunuel
Luis Bunuel reunites with his belle de jour, Catherine Deneuve, in this less-famous, equally perverse mediation on sex, Catholicism, obsession, aging, Franco-ism and amputation. Deneuve is an implacably obscure object of desire both for her elderly guardian and for a young, studly suitor. The claustrophobic, Hollywood-spoofing perfection of the photography, sets and costumes only heightens the surrealistic kick.
92. Two English Girls (1971), aka Les Deux Anglaises et le Continent or Anne and Muriel, France, directed by Francois Truffaut
A young Frenchman goes to England and meets two sisters (both passionate, creative and tragically inclined). His love for them lasts over the years, as he shifts from one to the other. This is Francois Truffaut's most subtle work, pieced together out of fragments, but with underlying emotional patterns rising to the surface. With Jean-Pierre Leaud, Kika Markham and Stacey Tendeter. One of the great testaments to the elusiveness of happiness.
93. Ugetsu (1953), aka Ugetsu Monogatari or Tales of a Pale Moon After the Rain, Japan, directed by Kenji Mizoguchi
Kenji Mizoguchi's gentle but breathtaking medieval Japanese ghost story. Two fortune-seeking fools launch out into a chaotic world where chance, vanity and cruelty twist their destinies. The film is so ethereal and mysterious that every scene seems to take place in the corner of your eye.
94. The Umbrellas of Cherbourg (1964), aka Les Parapluies de Cherbourg or Die Regenschirme von Cherbourg, W. Ger./France, directed by Jacques Demy
Jacques Demy was the last filmmaker anywhere who made movies about nothing but the pleasure and grace of the medium. This is a love story in which all the dialogue is sung (to music by Michel Legrand). Enchanting, ravishing, and with Catherine Deneuve in that blush of youth that signaled the fairy princess. Demy is dead now, but surely he was the man who could have filmed Stephen Sondheim.
95. Vampyr (1931), aka The Vampire or Vampyr, Ou L'Etrange Aventure de David Gray, France/Germany, directed by Carl Theodor Dreyer
Dreyer does a vampire movie, more or less, and comes up with the equivalent of a choked nightmare endured with sleepwalking across the bottom of a stagnant lake. Jeepers. Creepers.
96. Viridiana (1961), Mexico/Spain, directed by Luis Bunuel
Luis Bunuel's scathingly funny, surrealist tale of a religious novice (Silvia Pinal) violated by her horny uncle (Fernando Rey) is a field day for lapsed Catholics. The Spanish master seldom wielded his impeccable technique, his anticlerical, antifascist savagery or his withering view of sexuality to such devastating effect. Favorite moment: the orgy of beggars staged as an obscene parody of the Last Supper.
97. Weekend (1967), France/Italy, directed by Jean-Luc Godard
Godard's apocalyptic vision of modern society, where life is one long traffic jam and a fender dent is reason enough to blow away the road hog who put it there. Cannibalism, Marxists, Emily Bronte sex--what more could you want?
98. Wings of Desire (1987), aka Der Himmel Uber Berlin, W. Ger./France, directed by Wim Wenders
Quotidian life in a wall-divided Berlin as seen through the eyes and ears of sympathetic angels in overcoats. A great, priceless gift to filmgoers, however shamelessly ripped off for that R.E.M. "Everybody Hurts" video, not to mention City of Angels.
99. The World of Apu (1959), aka Apur Sansar or Apu Sansat, India, directed by Satyajit Ray
The concluding part of the Apu Trilogy, in which the boy has grown and gone to the big city, Calcutta, and is married. Then comes tragedy and recovery. With this trilogy, Satyajit Ray made India a filmmaking nation for the rest of the world, and helped to show Western audiences the potential for a life of the spirit in the observation of a camera.
100. Zero de Conduit (1933), aka Zero for Conduct, France, directed by Jean Vigo
Jean Vigo's notorious, semisurreal paean to schoolyard anarchy. Four wild kids rebel against their boarding school's oppressive rules and end up provoking a full-scale revolution. A graceful, hilarious testament to the snot-nosed preteen in all of us

50Greatest Foreign Films 3 Apr 2011 10:50 AM (14 years ago)

. 1L'Age d'Or/Un Chien Andalou (1930), aka The Age of Gold or The Golden Age, France, directed by Luis Bunuel
Luis Bunuel's two semishort surrealist hand grenades (cowritten in varying degrees with Salvador Dali) make a double bill that can restore your faith in the subversions of youth. Pure Spanish-Parisian piss and vinegar.

2. Aguirre, the Wrath of God (1972), aka Aguirre, der Zorn Gottes, Peru/W. Germany, directed by Werner Herzog
Gonzo German director Werner Herzog goes to the Amazon with the conquistadors in the early 16th century and returns with an unforgettable hallucination of the New World-rusted armor, deadly whirlpools, dying aristocrats and 10,000 monkeys.

3. The American Friend (1977), aka Der Amerikanische Freund, US/W. Ger./France, directed by Wim Wenders
Wim Wenders doesn't film Patricia Highsmith's splendid Ripley's Game so much as lance the boil to release its rancid inner life. A picture-framer, convinced he's dying and in need of money to leave his wife and child, agrees to assassinate a Mafia man. Steely German skies menace. Everyone lies. Directors Nicolas Ray and Sam Fuller make cameo appearances.

4. A Nous la Liberte (1931), aka Freedom for Us, France, directed by Rene Clair
The carefree French hoboes meet the modern fortress of industry, searching all the while for freedom and romance. A perfect summer-afternoon movie; afterwards, get a bottle of wine and make love in a field. Chaplin stole from it and got sued for his trouble.

5. Ashes and Diamonds (1958), aka Popiol i Diament, Poland, directed by Andrzej Wajda
Andrzej Wajda's vivid gut-wrencher about postwar Poland made an Eastern European James Dean out of Zbigniew Cybulski, whose red-hot, rebel-with-a-cause -so-big-his-head-might-explode resistance fighter refuses to let the war end. Cybulski died under a train nine years later, and a generation of Polish war babies mourn to this day.

6. L'Avventura (1960), aka The Adventure, France/Italy, directed by Michelangelo Antonioni
Ever found sex wanting as your only means of reaching out? Ever wandered into a dead, aimless calm where nothing ever happens? Michelangelo Antonioni knows where you live. After the inexplicable vanishing of her friend on an island, mesmerizingly vacant Monica Vitti attempts a search, gets distracted, and takes up with her friend's old lover instead. How like our lives.

7. L'Atalante (1934), aka Le Chaland Qui Passe, France, directed by Jean Vigo
Just a couple of awkward newlyweds on a river barge, but Jean Vigo's dreamy movie-poem has the lilt and surreal force of a modern myth.

8. Belle de Jour (1967), aka Beauty of the Day, France/Italy, directed by Luis Bunuel
Marnie Turns a Trick, someone once called this elegantly shocking comedy directed by Luis Bunuel. Catherine Deneuve, in peak form, glides like Hitchcock's coolest blonde through a bizarre series of sex tableaux, scratching her itch for humiliation by servicing bourgeois whorehouse patrons while her blandly hunky husband is off doing surgery. Sadomasochistic role-playing, dressed by Chanel, never looked so radically chic.

9. La Belle et la Bete (1946), aka Beauty and the Beast, France, directed by Jean Cocteau
Part fairy tale, part Gothic horror, Jean Cocteau's poetry on celluloid is also one of the screen's great erotic tales. As the Beast, the ravishing Jean Marais imprisons porcelain Josette Day's Beauty in his enchanted castle. No wonder she learns to sing in her chains. If you've never seen this unfussily magical movie, you'll be surprised how much of it you recognize -- not just because it's been remade by Disney in animated form, but because it's been borrowed and stolen from so extensively.

10. The Bicycle Thief (1948), aka Ladri di Biciclette, Italy, directed by Vittorio De Sica
A poor slob searches for his stolen bike. You can go to other great Vittorio De Sica movies (Miracle in Milan, Shoeshine) for soaring, ragged lyricism and poetry. This one, set among Rome's poor people, losers and crooks, fish-eyes the world with ruthless dispassion and virtually defines Italian neorealism.

11. The Bitter Tears of Petra von Kant (1972), aka Die Bitteren Traenen der Petra von Kant, W. Germany, directed by Rainer Werner Fassbinder
German writer/director Rainer Werner Fassbinder's sourest, funniest and most glamorous film is a remake of an American melodrama. It is decadently beautiful, humorously corrupt, claustrophobically intimate, and so acidic it can bring tears to your eyes.

12. The Blue Angel (1930), aka Der Blaue Engel, Germany, directed by Josef von Sternberg
Josef von Sternberg went to Berlin to do a story of a pompous teacher who is seduced and humiliated by a cabaret singer. The great actor Emil Jannings was the teacher, and for the woman, Lola-Lola, Sternberg "discovered" and fell in love with a strapping blonde singer who could look at a man as if his clothes were feathers--it was Marlene Dietrich, who was a genius for von Sternberg and rather ordinary for anyone else.

13. Le Boucher (1969), aka The Butcher, France/Italy, directed by Claude Chabrol
First you figure that Claude Chabrol's muted movie will set its sights on a nice enough-seeming guy who, when he isn't butchering animals, butchers women. Things grow richer and stranger when the murderer becomes involved with, and transformed by, a sexually repressed village schoolteacher. A two-hander brilliantly played by Jean Yanne and the essential Stephane Audran.

14. Boudu Saved From Drowning (1932), aka Boudu Sauve des Eaux, France, directed by Jean Renoir
Jean Renoir's acidly humane comedy about an ungrateful bum taken up as a charity case by a bourgeois family is enough to make you sucker punch the next panhandler who bums change from you. Some of the movie's glories found their way into the inspired 1936 screwball comedy My Man Godfrey. Many years later Paul Mazursky hopelessly muddled the same raw material in Down and Out in Beverly Hills.

15. Breathless (1960), aka A Bout de Souffle, France, directed by Jean-Luc Godard
Jean-Luc Godard's first feature has much to account for. Its breezy amorality, its fusion of Keystone Kops with film noir, its made-it-up-as-we-went-along zing, and its simultaneous deconstruction/worshiping of Hollywood genres have infected an extraordinary number of key movies, from A Hard Day's Night to Bonnie and Clyde to Pulp Fiction. Don't let the movie's lofty reputation scare you off; it's amiably cheesy, likable, innovative and, with smashing-looking Jean-Paul Belmondo and Jean Seberg in the leads, fatally glamorous.

16. The Burmese Harp (1956), aka Harp of Burma or Birumano Tategoto, Japan, directed by Kon Ichikawa
Masquerading as a Buddhist monk in order to return to his unit, a Japanese soldier travels through the WWII killing fields and eventually commits himself to burying the uncountable dead. A decade after WWII ended, the Japanese made the most heartbreaking antiwar film ever.

17. Celine and Julie Go Boating (1974), France, directed by Jacques Rivette
Celine and Julie are a pair of madcap Alices looking for Wonderland. Their friendship leads first to a house, and then to the drama that is forever occurring, or playing, there. Can they rescue the little girl who seems to be trapped in this story? Hilarious, profound, a metaphor for filmgoing and fiction as a whole--this is a sublime film. But in this best of all possible worlds, our America, it is both unavailable and hardly ever heard of. Perhaps we have made it up?

18. La Chienne (1931), aka The Bitch or Isn't Life a Bitch?, France/US, directed by Jean Renoir
Early sound film by Jean Renoir about a timid, married clerk (the unique Michel Simon) who takes up with a cheap whore and finds himself a murderer. It's as if, all at once, poetic realism and tragicomic anecdote had been invented for the first time. Renoir's vision is still as fresh and startling as a cut lemon.

19. The Children of Paradise (1945), aka Les Enfants du Paradis, France, directed by Marcel Carne
How great is Marcel Carne's once-in-a-lifetime epic set among a ragtag 19th-century theatrical troupe? Put it this way: its hero is a lovestruck mime and we still love it. Heart-piercing performances by Jean-Louis Barrault and Arletty, playing mismatched lovers. Sumptuous and sublime, top to bottom.

20. The Conformist (1970), aka Il Conformista, Italy/France/W. Ger., directed by Bernardo Bertolucci
A tale that identifies ordinary guilt and sexual shame as the roots of fascism. The best work of director Bernardo Bertolucci, cameraman Vittorio Storaro, designer Ferdinando Scarfiotti and actor Jean-Louis Trintignant. And that is saying something. Beautiful, sinister and hugely influential.

21. Contempt (1963), aka Le Mepris or Il Disprezzo, France/Italy, directed by Jean-Luc Godard
One of cinema's snarkier in-jokes, Jean-Luc Godard's bleakly funny movie about trashy movie people making a hash out of The Odyssey in Europe was aimed at the time at cigar-chomping vularian types like producer Joseph E. Levine, but it could just as well have been Joel Silver and company making Hudson Hawk. As, respectively, the producer and bubble-headed star, Jack Palance and Brigitte Bardot turn in perfect accounts of themselves.

22. Cria! (1975), aka Cria Cuervos or Raise Ravens, Spain, directed by Carlos Saura
Geraldine Chaplin and young Anna Torrent play the same woman, at different ages, barraged and self-imprisoned in a miserable, shadowy past. Chaplin's performance is overwhelming; director Carlos Saura's movie is magnificent. Saura and Chaplin were lovers at the time, and neither was ever better than here when they were together.

23. The Decalogue (1988), aka Dekalog, Poland, directed by Krzysztof Kieslowski
Some movies provoke people to alter haircuts, attitudes or musical tastes. This one will change the way you look at movies. Each segment of Krzysztof Kieslowski's 10-hour film (made to be shown in installments on Polish TV) presents a moral dilemma based on one of the Ten Commandments. A random murder, a diagnosis of cancer, the death of a dog--all are interwoven, all given equal weight. Considerably more uplifting than William Bennett's The Book of Virtues.

24. Les Diabolique (1954), aka Diabolique, France, directed by Henri-Georges Clouzot
Henri-Georges Clouzot's pitiless, icily enthralling shocker is famed for its bathtub murder, dankly perverse atmosphere (water, water, everywhere), irredeemable characters and much-imitated surprise ending. Simone Signoret's sangfroid and sunglasses nearly steal the whole show in this obvious forerunner of Psycho. The American remakes--two for TV, a third one on the big screen--were travesties.

25. Diary of a Country Priest (1950), aka Le Journal d'un Cure de Campagne, France, directed by Robert Bresson
A young priest suffers and sickens when his parishioners neither trust nor accept his piety. Rigorous austerity, scalpel-precise imagery, and sparsity of spoken word give Robert Bresson's film the searing purity of a brilliant silent film.

26. The Discreet Charm of the Bourgeoisie (1972), aka Le Charme Discret de la Bourgeoisie, Italy/Spain/France, directed by Luis Bunuel
BuÒuel's riotous late-career masterpiece about a gaggle of self-infatuated Parisians whose attempts at having dinner together are forever frustrated by terrorist attacks, army invasions, sexual liaisons, dream sequences, etc. For a perfect bad-dream double-bill, rent it with BuÒuel's The Exterminating Angel, where the dinner guests never get to leave the dining room.

27. Dr. Mabuse, Parts 1 and 2 (1922), aka Doktor Mabuse der Spieler, directed by Fritz Lang
An evil genius, heroes and innocents, cops and crooks, rival gangs, mind readers, mesmerists, spies, femmes fatales, car chases--no, not Die Hard, but a silent masterwork, so full of action that modern audiences would be exhausted. Director Fritz Lang has never had an equal for inventing and framing lethal situations. Among the first amazed audiences were Hitler and Goebbels. Don't say movies can't influence people.

28. La Dolce Vita (1960), aka The Sweet Life, France/Italy, directed by Federico Fellini
Brilliant and caustic for nearly all of its three hours of glamorous moral rot and cynicism, Federico Fellini's seminal epic is never more inspired than when a helicopter flies over Rome dangling a statue of Christ, or when Amazonian Anita Ekberg, dancing through the night streets with a white kitten in her arms, hoists up her gown to wade through the Trevi Fountain. That's Italian.

29. The Double Life of Veronique (1991), aka La Double Vie de Veronique, directed by Krzysztof Kieslowski
Many people tout Kieslowski's Red/White/Blue trilogy, but his greatest movie came before those three. The Double Life of Veronique is the real thing, a deeply mysterious essay on self, fate and Irene Jacob squared. The music alone gives you the shivers.

30. The Earrings of Madame de. . . (1953), aka Diamond Earrings or Madame de..., directed by Max Ophuls
19th-century France. A marriage (Danielle Darrieux, Charles Boyer); a lover (Vittorio De Sica). It starts as comic intrigue, moves through high romance, and turns to tragedy. No one ever moved the camera better than Max Ophuls, or took so ambivalent a view of beauty. One wonders why succeeding generations have bothered to try to match this glory.

31. Earth (1930), aka Soil or Zemlya, Ukraine/USSR, directed by Alexander Dovzhenko
The soil, the ground, its growth, the sunlight--and the human society from the grassy plains of the Ukraine. Alexander Dovzhenko was less a communist or a Soviet than a poet of the seasons and human renewal. This is the cinema of Vivaldi and Van Gogh.

32. L'Eclisse (1962), aka The Eclipse, France/Italy, directed by Michelangelo Antonioni
The third part of Antonioni's extraordinary trilogy on the chance for feeling in modern times (the first two parts are L'Avventura and La Notte). This one concerns the struggle between idealism and materialism. Monica Vitti and Alain Delon are the protagonists. He's a dealer on the exchange, and there are astonishing scenes of financial activity. But nothing matches the conclusion, when the characters fail to make a rendezvous and the camera helplessly notes the patience and perpetuity of life.

33. 8 1/2 (1963), aka Eight and a Half, Federico Fellini's 8 1/2, or Otto e Mezzo, France/Italy, directed by Federico Fellini
The narrative of Fellini's prescient, all-over-the-map phantasmagoria deals with the perils of giving carte blanche to a successful director. Mandatory viewing for everyone, not to mention any director blindsided by fame. Three "inspired by" remakes--Tommy Tune's Broadway musical Nine, Bob Fosse's movie musical All That Jazz and Woody Allen's Stardust Memories--were all fine but, shall we say, not quite in Fellini's league.

34. Europa '51 (1952), aka Greatest Love, Italy, directed by Roberto Rossellini
When Ingrid Bergman gave up on Hollywood, she married Italian director Roberto Rossellini. Their films together are a meeting of old-fashioned romance and modern skepticism. In this one, Ingrid is a society wife whose child dies. She goes mad (or is it sane?) and begins to work among the poor and the afflicted. She becomes a saint and an outcast.

35. The Eyes Without a Face (1960), aka Les Yeux Sans Visage or The Horror Chamber of Dr. Faustus or Occhi Senza Volto, France/Italy, directed by Georges Franju
No, not the Michael Jackson story, but, in its fixation on better living through plastic surgery, pretty close. A young woman, horribly disfigured in a car crash, becomes the obsession of her plastic surgeon father, who begins "borrowing" the faces off other young women and grafting them onto her. The face-peeling scene packs a visceral punch akin to the razor-slitting-the-eye image in Un Chien Andalou. Georges Franju's waking nightmare finds terrible beauty in unexpected places: caged animals awaiting vivisection, the wraithlike heroine sleepwalking in a featureless mask.

36. Fanny and Alexander (1982), aka Fanny och Alexander, W. Ger./Sweden/France, directed by Ingmar Bergman
Childhood, family, life, death, art, love, ghosts--the Bergman movie as Christmas feast for 30, all the way from the stuffed goose to the plum pudding. This luxuriously upholstered, three-hour-plus tour de force, Bergman's next-to-last, is both a summation of a career and the most user friendly film he ever made.

37. Floating Weeds (1959), aka Ukigusa or Drifting Weeds, directed by Yasujiro Ozu
Director Yasujiro Ozu had one subject--people, or family (which is to say, people seen through time). He had one way of watching--at a distance, detached, attentive, respectful. There has never been a truer style, or one capable of seeing so much. Take a trip into Japanese cinema and you will never go back to the American with your old complacency and confidence.

38. Forbidden Games (1951), aka Les Jeux Interdits or The Secret Game, France, directed by Rene Clement
Rene Clement's flat-out exquisite movie about how children create a fantasy bulwark against reality. While Europe is hammered by the Second World War and grown-ups all around them seem petty and small, a newly orphaned, homeless young girl and a peasant boy find grace, beauty and solace in burying dead animals.

39. The Four Hundred (400) Blows (1959), aka Les Quatre Cents Coups, France, directed by Francois Truffaut
Raw, unpolished, shot on the run and true to the bone, Francois Truffaut's autobio directorial debut is still the most desperate movie ever made about childhood.

40. Gertrud (1965), Denmark, directed by Carl Theodor Dreyer
In Carl Dreyer's last film, a married woman gives up her husband and a life of order for a younger man, a musician. It seems like just a small story, a women's picture of the sort that Joan Crawford made. But Dreyer sees the situation as a model for every drama of liberty and happiness. In the end, as in the beginning, the great subject in movies is the human face as it begins to think and feel.

41. The Golden Coach (1952), aka Le Carrosse d'Or, France/Italy, directed by Jean Renoir
Jean Renoir loved actors and the notion that acting was just a metaphor for life. He was also drawn to the subject of whether an artist or an actor can lead a real life--as opposed to following his calling. This is the enactment of those thoughts, with Anna Magnani as the woman in a troupe of traveling players, loved by so many, yet, finally, incapable of loving people as much as she loves her work.

42. The Gospel According to St. Matthew (1964), aka Il Vangelo Secondo Matteo or L'Evangile Selon Saint-Matthieu, France/Italy, directed by Pier Paolo Pasolini
Pier Paolo Pasolini's cinema verite-style life of Christ features a cranky Jesus, the ferocious beauty of Southern Italy and a freaked-out, eclectic musical score with a little Prokofiev, a little Bach. A nifty, iconoclastic antidote to the cheeseball, velvet Jesus piety of The Greatest Story Ever Told.

43. Ikiru (1952), aka Doomed or To Live or Living, Japan, directed by Akira Kurosawa
The word means "to live," but a petty bureaucrat discovers he is dying of cancer. He searches for company and meaning. This is somber, plain and everyday, but the realism is lit up by the performance of Takashi Shimura and the sympathy of director Akira Kurosawa. A movie to be seen after any one of those American epics involving massive, spectacular and inhuman slaughter.

44. Le Jour Se Leve (1939), aka Daybreak, France, directed by Marcel Carne
Why is Jean Gabin holed up in a room with a gun? He has done a murder. Why? Because the world is rotten and hopeless. Director Marcel Carne's 1939 film (all made in the studio) is different from Renoir's 1939 flick The Rules of the Game, shot mostly on location. Starring two epitomes of worldliness, Arletty and Jules Berry.

45. Jules and Jim (1962), aka Jules et Jim, France, directed by Francois Truffaut
Boys meet girl. Boys love girl. One boy gets girl, then loses her. Other boy tries for girl. And so on, and so on. There's rarely been a wiser movie about unspoken love among messy, self-indulgent bohemians, or about love, period. Jeanne Moreau's Catherine is extraordinary: captivating, crackers, inspiring, tyrannical. Francois Truffaut's romantic masterpiece lives a universe apart from Paul Mazursky's Americanized version, Willie and Phil.

46. The Kingdom (1994), aka Riget, Denmark, directed by Lars von Trier
Lars von Trier's gruesome, poetic four-and-a-half hour movie (it was a miniseries in Denmark) about a haunted Danish hospital is a stinging rejoinder to anyone who says long foreign films are no fun.

47. Lamerica (1994), France/Italy, directed by Gianni Amelio
Neo-neorealist Gianni Amelio takes an irascible Italian yuppie and strands him in Albania, one of the most fabulously desolate and fearsome countries in the world and home to three-and-a-half million people who seem to want nothing more than to get the hell out. A political movie with a throbbing, panicky, bloody human heart.

48. Landscape in the Mist (1988), aka Topio Stin Omichli or Paysage Dans Le Brouillard, Greece/France/Italy, directed by Theo Angelopoulos
Two children wander across the Greek industrial wastelands to find an irrevocably lost father. Theo Angelopoulos's awesome, devastating movies make you hold your breath for fear of missing a frame; this one could change your life.

49. Last Year at Marienbad (1961), aka L'Anee Derniere a Marienbad, France/Italy, directed by Alain Resnais
Or was it Friedrichsbad? In Alain Resnais's enigma wrapped in an enigma, the visuals are like a 93-minute Calvin Klein commercial where no one's trying to sell you anything--gorgeous, ghostly sleepwalkers float through the hallways, lounges and restaurants of the grandest of grand hotels. Giorgio Albertazzi, for instance, can't remember whether, or even where, he and sleek Delphine Seyrig had an affair. Silly boy, with a face and trendsetting haircut like Seyrig's, who could possibly forget?

50. Lola (1961), aka Donna di Vita, France/Italy, directed by Jacques Demy
A fairy-tale romance, but filmed in the gritty realism of the seaport where director Jacques Demy grew up. It's a tribute to Max Ophuls, and a hymn to Anouk Aimee, as well as to comic irony, coincidence, wide screen, black and white and the sheer radiance of cinema

پاییز 6 Oct 2010 5:12 PM (14 years ago)

… پاییز مسافر بود
من تا آسمان را نگاه كردم، تا ساعتم را كوك كردم
من تا گل‌های پیرهن را از رویا و روز و شب رها كردم
رفت
دیگر به باران ایمان داشتم
نه سیبی در بشقاب بود
و نه تكه‌ای از آسمان آبی را در میان ملافه‌های سفید
جای می‌داد
پاییز رفت
با پاییز رفته بود
پاییزهایی دیگر آمدند
مرا پیر كردند و رفتند …
بر تنم زخم پاییز دهان می‌گشود
صدای برگ‌ها را با صدای قلبم
گاهی اشتباه می‌گرفتم
دیگر در پیرهن و شب گم می‌شدم
هر كس مرا صدا می‌كرد
به بیرون از پاییز دعوتش می‌كردم
بیرون از پاییز باد بود
نقشی از پیرهن بود كه در باد پاییز با صاحبش گم شد
سنگ‌ها در پاییز از صدای پای من
شكسته می‌شدند و عتیقه می‌شدند
اما چه سود:
پیرهن الوان وقتی در پاییز بر درختان سرو شیراز ماند
و سپس با درختان سرو در زمان كه دهان گشوده بود
نیست شد
چه كسی شهادت می‌دهد:
كه من دوستش داشتم
و كبوتران می‌توانستند بی‌دغدغه و بی‌دانه در دستانش پناه بگیرند
كسی باور نمی‌كند لبخندش می‌توانست
پلی باشد كه جمعه را به همه روزهای هفته
پیوند بزند
از این جمعه به آن شنبه

احمدرضا احمدی

نشانی 11 Sep 2010 2:04 AM (14 years ago)

طفلی به نام شادی، دیریست گم شده ست/

با چشم های روشن براق/

با گیسویی بلند به بالای آرزو/

هر کس ازو نشانی دارد ما را کند خبر/

این هم نشان ما :/ یک سو خلیج فارس / سوی دگر خزر"
محمد رضا شفیعی کدکنی

کارگاه تخصصی آموزش بازیگری 20 Jul 2010 10:03 AM (14 years ago)

کارگاه آموزش بازيگري مردادماه در شيراز برگزار مي شود:

مدرسه کارگاهي سينما با مجوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس اقدام به برگزاري کارگاه آموزش بازيگري با حضور استاد هادي کمالي مقدم نموده اند. اين کارگاه به مدت ده روز از 11 تا 21 مرداد در محل مدرسه کارگاهي سينما واقع در چهارراه گمرک اجرا خواهد شد

سر فصل دروس اين کارگاه به شرح زير است:

1- شناخت حواس

2- کار روي متن

3- شناخت بدن

4- زبان بدن

5- بداهه پردازي

6- پرورش بيان

7- ريتم در بازيگري

استاد هادي کمالي مقدم مدرس دانشگاه هنر و آموزشگاه بازيگري تارخ مي باشند و از اساتيد صاحب نام بازيگري به شمار مي آيند.

کارگاه آموزش فيلمسازي مستند 15 Jun 2010 1:57 PM (14 years ago)

کارگاه آموزش فيلمسازي مستند مردادماه در شيراز برگزار مي شود:

مدرسه کارگاهي سينما با مجوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس اقدام به برگزاري کارگاه آموزش فيلمسازي مستند توسط استاد محمدرضا اصلاني نموده اند. اين کارگاه به مدت يک ماه در محل مدرسه کارگاهي سينما واقع در چهارراه گمرک اجرا خواهد شد

. اصلاني فعاليت حرفه‌اي خود در سينما را از سال ۱۳۴۶ و با ساخت فيلم مستند "جام حسنلو" آغاز مي‌کند و سپس آثاري نظير "بدبده"، "با اجازه"، "چنين کنند حکايت"، "تاري خانه"، "فهرج"، "مش اسماعيل"، "ابوريحان بيروني"، "ميراث شيشه"،چيغ ودل جهان را جلوي دوربين مي‌برد. «کودک و استثمار» عنوان مستندي است که با هدف نمايش براي جامعهٔ مديريتي ساخته شدکه از بهترين مستند هاي دهه ۶۰ ايران بود. اما در سال ۶۱ به شکل غيررسمي توقيف و به حاشيه رانده شد.

اولين فيلم سينمايي اصلاني به نام"شطرنج باد"در ۱۳۵۵ تجربه متفاوت و نو در سينماي ايران که بسيار جسورانه بود..

ساخت مجموعه‌هاي تلويزيوني "سمک عيار"، "غبار نور"، "منطق الطير"، نگارش فيلمنامه فيلم‌هاي سينمايي "خط"، "سوزنبان"، "سوي شهر خاموش"، "تنگنا"، "مرثيه"، "صبح روز چهارم"، "باغ سنگي" و سرودن سه کتاب شعر "شب‌هاي نيمکتي و روزهاي باد"، "بر تفاضل دو مغرب" و "سوگنامه سال‌هاي ممنوع"، تدريس در دانشکده‌هاي سينما تئاتر و سوره و نقد و نظر و رساله در باب سينما و... از فعاليت‌هاي حرفه‌اي وي برشمرده مي‌شود.

اصلاني در سال‌هاي اخير داوري بسياري از جشنواره‌هاي معتبر را بر عهده داشته و هم‌اينک رئيس هيات مديره انجمن مستندسازان ايران است.

ساخته ديگرش "خاطرات يک هفتاد و پنج ساله"، مستند بلندي است که به سفارش بانک ملي ساخته شده است. بخش چشم واقعيت بيست و پنجمين جشنواره فيلم فجرسيمرغ بلورين ويژه هيات داوران به فيلم خاطرات يک هفتاد و پنج ساله تعلق گرفت.

آتش سبز محصول ۱۳۸۶ جديدترين کار وي محسوب مي‌شود.داستان آتش سبز، برگرفته از روايت کهن و اساطيري سنگ صبور است‌.

اين کارگاه آموزشي در راستاي کارگاههاي تابستانه مدرسه کارگاهي سينما برگزار مي گردد . پيش از اين کارگاه گريم با حضور استاد مهري شيرازي، کارگاه فيلمبرداري با حضور استاد محمود کلاري، کارگاه کارگرداني با حضور استاد فرزاد موتمن و کارگاه هاي تحليل فيلم و فيلمنامه نويسي با حضور استاد عقيقي در اين آموزشگاه برگزار گرديده است . علاقمندان جهت ثبت نام و کسب اطلاعات بيشتر مي توانند با شماره 2324623 تماس حاصل فرمايند.

کارگاه آموزش فيلمنامه نويسي و تحليل فيلم 15 Jun 2010 1:55 PM (14 years ago)

کارگاه آموزش فيلمنامه نويسي و تحليل فيلم تيرماه در شيراز برگزار مي شود:

مدرسه کارگاهي سينما با مجوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس اقدام به برگزاري کارگاه آموزش فيلمنامه نويسي و تحليل فيلم توسط استاد سعيد عقيقي نموده اند. اين کارگاه به مدت يک ماه از تاريخ 10 تيرماه در محل مدرسه کارگاهي سينما واقع در چهارراه گمرک اجرا خواهد شد

استاد عقيقي مدرس دانشگاه و يکي از برترين فيلمنامه نويس و منتقدان سينماي ايران مي باشد که با آثاري چون: هفت پرده،شبهاي روشن، صداها و... در زمينه فيلمنامه نويسي فعاليت داشته اند.

لازم يه ذکر است ايشان منتقد مجله هايي چون: دنياي تصوير، فيلم، نقد سينما؛ هفته نامه سينما و... مي باشند.

از کتابهاي منتشر شده استاد عقيقي مي توان به کتابهاي:

دو فيلم‌نامه، هفت پرده، شب‌هاي روشن؛ نشر قطره

* بهمن فرمان‌آرا، زندگي و آثار به انضمام فيلم‌نامه کامل خانه‌اي روي آب؛ نشر قطره

* نقد سينماي ايران ۱، آژانس شيشه اي؛ نشر قطره

* نقد سينماي ايران ۲، طعم گيلاس؛ نشر قطره

* موج مرده: از طرح تا فيلمنامه؛ نشر فرهنگ كاوش

ترجمه فيلمنامه خاطرات آدل ه(فرانسوا تروفو)

فيلمنامه صداها

وي در زمينه کارگرداني فيلم داستان دوست را در کارنامه خود دارد. استاد عقيقي پيش از اين

نامزد بهترين‌فيلم‌نامه براي شب‌هاي روشن در هفتمين جشن خانهٔ سينما و داور بخش ملي جشنواره فيلم کوتاه ايران بوده اند.

برنامه هاي کانون فيلم شيراز 14 Jun 2010 2:17 PM (14 years ago)

دوره جديد برنامه هاي کانون فيلم شيراز با عنوان اقتباس در سينما از ششم تيرماه تا 17مرداد ماه در مجموعه فرهنگي حافظ برگزار مي شود.

يازدهمين دوره مروري بر آثار برتر سينماي جهان به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس و مدرسه کارگاهي سينما اجرا مي گردد . برنامه زمانبندي شده ي کانون فيلم شيراز به شرح زير مي باشد:

با سخنراني	زمان برگزاري (يکشنبه)	کارگردان	نام فيلم
علي زارع هادي سبحانيان	89/4/6	جان فورد	خوشه هاي خشم
سعيد عقيقي	89/4/13	آکيرا کوروساوا	راشومون
سعيد عقيقي	89/4/20	برادران کوئن	جايي براي پيرمردها نيست
سعيد عقيقي	89/4/27	روبر برسون	پول
محمد رضا اصلاني	89/5/3	اورسون ولز	محاکمه
امير پوريا	89/5/10	بهروز افخمي	گاوخوني
علي زارع هادي سبحانيان	89/5/17	فرانسيس فورد کاپولا	پدر خوانده

توجه: برنامه ها هر يکشنبه ساعت 16:30 در تالار حافظ برگزار ميگردد.

مركز ثبت نام: چهارراه گمرك ،مدرسه كارگاهي سينما تلفن:۲۳۰۴۶۲۳ و ۰۹۱۷۳۰۳۰۱۹۱

....زندگی دوگانه ی 11 May 2010 11:03 PM (14 years ago)

مرض ، عادت می شود برای جماعت بیمار:
شبها که اینجا بی قرار نمی توانم لحظه ای قرار بگیرم. از خانه که پا بیرون می گذارم تازه می فهمم چه خوشبختی مضاعفی دارم که این وقت شب پا به خیابان گذارده ام با این حس امنیت ویژه. این همه نور و مغازه های رنگارنگ.
کمی آنطرف تر باری است که عده ای سرمست و شاد در هم می لولند و ناخوشی های روزشان را می ریزند بیرون به امید فردایی که می دانند چندان فرقی با امروزشان نخواهد داشت. اینجا هم بحران همین است: فقط سر کار می رویم و به خانه باز می گردیم مثل همیشه گرفتاریم. ...انسان پوچ...
ما در جامعه ای بزرگ شده ایم که فقط در خانه امنیت داریم و از در خانه که پا بیرون بگذاری امکان همه نوع خطر وجود دارد. در این شرایط شهرمان دست کمی از یک پادگان نظامی ندارد که همه آدم ها در آسایشگاههایشان(خانه)تبعید شده اند و ما فقط در خانه زندگی می کنیم، اگر بکنیم!!! مهمانی هایمان در خانه است کنسرت هایمان ، نمایشمان، سینمایمان و... انگار تا حصاری دورمان نباشد هیچ کاری نمی توانیم انجام دهیم. در این شرایط مرکز تنش ها و بحران هایمان هم همین خانه است.
اما خانه های ما چقدر عجیب است. همه تقریبا در خانه چیزی داریم که خلاف عرف جامعه مان است و ترس مدامی را در جانمان می اندازد (ماهواره،زمانی ویدیو،زمانی نوار موسیقی و...)
حالا که نزدیکای صبح است هنوز عده ای در خیابان کنار آتشی جمع اند و بی هوا می خندند و با سازدهنی ریتم می گیرند... نمی دانند چقدر شادند پس شادی مضاعفشان به کامشان

رخصت 7 May 2010 5:31 AM (14 years ago)

بگذارید آیندگان بدانند که ‏در سرزمین بلاخیز ایران هم بودند مردمی که عاشقانه زندگی کردند. تاریخ عاشق کشی در ایران، نشان از قربانیانی دارد که هرچند نامی نیک در روزگار برای خود به جا گذاشته اند اما همواره زخم خورده و رنج دیده ی روزگاری بوده اند که در آن زیسته اند.بگذارید باور کنند در این بلاد هم آدمهایی سالهای سال دندان به جگر گرفتند و نترسیدند و غصه خوردند و غصه دانشان ترکید.

تاریخ چشمهایش کور است نمی بیند. تو چشمهایت را باز کن. او زود فراموش می کند تو یادم باش
چرا آنروز بخار شدی رفتی دریای نمک؟؟؟ چقدر دنبالت گشتم...

صدای آن غریبه چقدر آشنا بود.چند بار اول تنها می توانستم گوشی را کنار گوشم بچسبانم و حرف هایم ته گلویم چسبیده بودند انگار.

چقدر بچگی کرده بودیم با هم . چقدر عاشقی کرده بودیم. چقدر تا صبح با قراره تماشای ماه بیدار بودیم و چشم در چشم هم چقدر زندگی زندگی زندگی کرده بودیم.

(ابوظبی- بهار88)

این خانه قشنگ است ولی خانهّ من نیست 1 Apr 2010 12:40 AM (15 years ago)

استاد بزرگ زبان و ادبیات فارسی و یکی از مفاخر فرهنگی ، دکتر خسرو فرشیدورد ، چند روز قبل در "سرای سالمندان نیکان" به دیار باقی شتافت.
،دکتر میر خسرو فرشیدورد از استادان پیشکسوت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران و دارای شهرت علمی جهانی وتحقیقات گسترده ودیدگاههای ویژه در عرصهّ دستور زبان بود.مقالات و کتابهای فراوانی در حوزه دستور زبان فارسی و زبان شناسی و نقد و تحقیقات ادبی از آن استاد درگذشته برجای مانده است

این خانه قشنگ است ولی خانهّ من نیست
این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست

آن کشور نو، آن وطــــن دانش و صنعت
هرگز به دل انگیــــــــــزی ایران کهن نیست

در مشهد و یزد و قم و سمنان و لرستان
لطفی ست که در کلگری و نیس و پکن نیست

در دامن بحر خزر و ساحل گیلان
موجی ست که در ساحل دریای عدن نیست

در پیکر گلهای دلاویز شمیران
عطری ست که در نافهّ آهوی ختن نیست

آواره ام و خسته و سرگشته و حیران
هرجا که روم هیچ کجا خانهّ من نیست

آوارگی وخانه به دوشی چه بلایی ست
دردی ست که همتاش در این دیر کهن نیست

من بهر که خوانم غزل سعدی و حافظ
در شهر غریبی که در او فهم سخن نیست

هرکس که زند طعنه به ایرانی و ایران
بی شبهه که مغزش به سر و روح به تن نیست

پاریس قشنگ است ولی نیست چوتهران
لندن به دلاویزی شیراز کهن نیست

هر چند که سرسبز بوَد دامنه آلپ
چون دامن البرز پر از چین وشکن نیست

این کوه بلند است ولی نیست دماوند
این رود چه زیباست ولی رود تجن نیست

این شهرعظیم است ولی شهرغریب است
این خانه قشنگ است ولی خانهّ من نیست

زمستان است 22 Dec 2009 5:53 AM (15 years ago)

:اپیزود اول
پس از ماهها انتظار بالاخره خبر مجوز کتاب بعدی رسید
تقریبا دو سالی از سپردن این کتاب به نشر قطره گذشته است. من که تجربه شیرین انتشار کتاب قبلی را داشتم!!!!!!!!! اینبار فقط دانسته بودم که حالاحالاها به درآمدن این کتاب نباید دلخوش باشم. پس سوم و چهارمی را هم روانه نشرهای دیگر کردم که دوران انتظار آنها نیز سر آید
امروز که یکی از دوستان که ویرایش این کتاب را نیز برعهده داشته، تماس گرفت نمی دانستم باید خوشحال باشم یا نه. انگار لحظاتی وقتی که او هول داشت برای من گزارش ادامه کار را می داد نفهمیدم خوشحالی چگونه است. حالا که کمی بعدتر شده، بر که می گردم نمی دانم چرا اینگونه واکنش نشان دادم. انگار او هم متعجب شده باشد سریع گفت و رفت. تا شخصی دیگر اطلاعات تکمیلی را از من بگیرد این کتاب بالاخره توسط نشر افکار منتشر شد. باور کنید خودمم ربطش را نمی فهمم.
:اپیزود دوم
سخت است حراج واژه ها وقتی نمی دانی کجای یک متن باید بنشانی شان. عذابت می دهد با ذهن ات بازی می کند تا مدتی تا صبح اگر خواب رفته باشی در خواب ها و رویاهایت و کابوسهایت هم هستند. لمس شان میکنی. بعد که بشود نوشته ای با هزار قاعده و خط کشی ذهنی برود و تا مدتها گم و گور باشد. تلخ است. گاهی کار که می کنم مدام می ترسم این متن هم تمام شود و انتظار مرگبار دوباره شروع شود
ماهها و ماههای دیگر منتظر می مانم. پس هستم
:اپیزود سوم
راستی امروز آخر پاییز است(یادش بخیر پاییز با طوفان رنگ و رنگ) بدجوری دلم گرفته، یک لحظه فکر کردم عصر جمعه است
:اپیزود چهارم
.منتظر باشید. باشید

باور 12 Oct 2009 7:11 AM (15 years ago)

:شعر جاودانه "باور" سروده سیاوش کسرایی

باور نمی کند دل من مرگ خویش را / نه نه من این یقین را باور نمی کنم / تا همدم من است نفسهای زندگی / من با خیال مرگ دمی سر نمی کنم / آخر چگونه گل خس و خاشاک می شود ؟ / آخر چگونه این همه رویای نو نهال / نگشوده گل هنوز / ننشسته در بهار / می پژمرد به جان من و خشک می شود ؟ / در من چه وعده هاست / در من چه هجرهاست / در من چه دستها به دعا مانده روز و شب / اینها چه می شود ؟ / آخر چگونه این همه عشاق بی شمار / آواره از دیار / یک روز بی صدا / در کوره راه ها همه خاموش می شوند ؟ / باور کنم که دخترکان سفید بخت / بی وصل و نامراد / بالای بامها و کنار دریاچه ها / چشم انتظار یار سیه پوش می شوند ؟ / باور نمی کنم که عشق نهان می شود به گور / بی آنکه سر کشد گل عصیانی اش ز خاک / باور کنم که دل / روزی نمی تپد / نفرین برین دروغ دروغ هراسنک / پل می کشد به ساحل اینده شعر من / تا رهروان سرخوشی از آن گذر کنند / پیغام من به بوسه لبها و دستها / پرواز می کند / باشد که عاشقان به چنین پیک آشتی / یک ره نظر کننند / در کاوش پیاپی لبها و دستهاست / کاین نقش آدمی / بر لوحه زمان / جاوید می شود / این ذره ذره گرمی خاموش وار ما / یک روز بی گمان / سر می زند جایی و خورشید می شود / تا دوست داری ام / تا دوست دارمت / تا اشک ما به گونه هم می چکد ز مهر / تا هست در زمانه یکی جان دوستدار / کی مرگ می تواند / نام مرا بروبد از یاد روزگار ؟ / بسیار گل که از کف من برده است باد / اما من غمین / گلهای یاد کس را پرپر نمی کنم / من مرگ هیچ عزیزی را / باور نمی کنم / می ریزد عاقبت / یک روز برگ من / یک روز چشم من هم در خواب می شود / زین خواب چشم هیچ کسی را گریز نیست / اما درون باغ / همواره عطر باور من در هوا پر است

کلاس 14 Sep 2009 1:16 AM (15 years ago)

روزي در آخر ساعت درس يك دانشجوي دوره دكتراي نروژي ، سوالي مطرح كرد: استاد،شما كه از جهان سوم مي آييد،جهان سوم كجاست ؟؟ فقط چند دقيقه به آخر كلاس مانده بود.من در جواب مطلبي را في البداهه گفتم كه روز به روز بيشتر به آن اعتقاد پيدا مي كنم.به آن دانشجو گ...فتم: جهان سوم جايي است كه هر كس بخواهد مملكتش را آباد كند،خانه اش خراب مي شود و هر كس كه بخواهد خانه اش آباد باشد بايد در تخريب مملكتش بكوشد.

پروفسور محمود حسابی

کارگاه تخصصی آموزش فیلمنامه نویسی 4 Jul 2009 5:13 AM (15 years ago)

مدرسه کارگاهی سينما کارگاه آموزش تخصصي فيلمنامه نويسي را با حضور استاد سعيد عقيقي به مدت يک ماه و از تاريخ پانزدهم مرداد ماه برگزار می نمايد.

سرفصل درسهای این کارگاه به شرح زير مي باشد
مباني فيلمنامه نويسي کلاسيک
شاخصه هاي فيلمنامه هاي مدرن
(تئوري هاي حاکم بر فيلمنامه نويسي معاصر(پست مدرن
شناخت علوم مورد نياز براي فيلمنامه
شناخت کارگاهي تبديل فيلمنامه به فيلم
مطالعه موردي فيلمنامه و نمايش همان صحنه در فيلم.
تحليل فيلم
از تخيل تا فيلمنامه

شخصيت پردازي در سينما
روايت در سينما )کلاسيک، مدرن، پست مدرن)

دوستان گرامی جهت ثبت نام همه روزه می توانند به مدرسه کارگاهی سینما واقع در چهارراه گمرک مراجعه نمایند و یا با شماره تلفن2304623

تماس حاصل فرمایند

برنامه نمايش تابستانه کانون فيلم شيراز اعلام شد 7 Jun 2009 10:57 PM (15 years ago)

برنامه فصل تابستان کانون فيلم شيراز با عنوان ((سينماي پست مدرن)) کار خود را از سوم تير ماه در تالار حافظ آغاز خواهد کرد. در اين برنامه که به نمايش نقد و بررسي فيلمهاي مطرح سينماي جهان خواهد پرداخت اساتيد و منتقدين برجسته ي سينماي کشورمان حضور خواهند داشت.
برنامه کانون فيلم شيراز توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس با همکاري مدرسه کارگاهي سينما به

اجرا در خواهد آمد

برنامه هاي اين فصل کانون به شرح زير مي باشد

چهارشنبه 3/4/87 فيلم رقصنده در تاريکي به کارگرداني لارس فون تريه
با سخنراني استاد سعيد عقيقي
چهارشنبه 10/4/88 فيلم تصادف به کارگرداني پل هاگيس
با سخنراني محمدرضا شکل آبادي
چهارشنبه 17/4/88 فيلم آوازهايي از طبقه دوم به کارگرداني روي اندرسون
با سخنراني امير پوريا
چهارشنبه 24/4/88 فيلم گرسنگي به کارگرداني استيو مک کويين
با سخنراني استاد محمدرضا اصلاني
چهارشنبه 31/4/87فيلم اعتماد به کارگرداني هال هارتلي
با سخنراني علي زارع قنات نوي و محمد هادي سبحانيان
چهارشنبه 7/5/88 فيلم اتاقک غواصي و پروانه به کارگرداني جوليان اشنابل
با سخنراني استاد فرزاد موتمن
علاقمندان جهت کسب اطلاعات بيشتر و دريافت کارت عضويت به مدرسه کارگاهي سينما (چهار راه گمرک) مراجعه و يا با تلفن 2304623 تماس حاصل فرمائيد.
برنامه کانون فيلم هر هفته روزهاي چهارشنبه از ساعت 16:30 در تالار حافظ برگزار
مي گردد

دریاهای دور2 21 May 2009 8:44 AM (15 years ago)

صدایی از پشت سرم شنیدم دخترکی بور با چشمهای دریایی اش دست در دست مادرش داشت از تپه بالا می آمد آرام شعر می خواند. مادر با لبخندی که اینجاها رسم است سلامی کرد من به احترام نیم خیز شدم و سلامی هول دادم انگار ترسیده باشم. رقتند و کمی آنطرفتر نشستند.
دخترک شروع کرد به جمع کردن سنگ ها و گوش ماهی ها آمد با مادرش سنگها را تقسیم کرد و شروع کرد به پرتاب سنگها به دریا. با سنگها حرف هایی گنگ گفت و پرتاب کردچند باری با تلاشی کودکانه پرتاب کرد دورهای آبها
یک دفعه ایستاد برگشت طرف من و از من خواست سنگ را با تمام قوا به سمت دریا پرتاب کنم. قبول کردم خوشحال خندید
پرتاب کردم سنگ را به دریاهای دور گفتم چرا سنگها را به دریا می اندازی
گفت سنگ ها آرزوهایم هستند
گفتم چند تا آرزو داری
گفت شش تا کوچیک و یه دونه بزرگ
گفتم بزرگه همون بود که من انداختم
گفت آره خیلی مهم بود باید زود تر به دل دریا بره
با لبخندی برایش آرزوی کامیابی کردم
رفتم کمی بالاتر نشستم سیگاری گیراندم دخترک با شنهای ساحل یک ماهی بزرگ درست کرد پاک کرد یه چیزی شبیه مرغ دریایی کشید پاک کرد گل کشید پاک کرد سگ کشید پاک کرد
نگاهم رفت یک جاهایی در افق ماند.
حواسم که برگشت دیدم بزرگ نوشته پدر چشم انداختم نه دختر بود نه مادر تنها رد بالا آمدن آب بود که داشت نوشته های دختر را می برد به دریاهای دور

دریاهای دور 8 May 2009 12:09 PM (15 years ago)

بهترین جای دنیا هم که باشی دلت همان جایی است که بهش تعلق داری و از دلتنگیهایت گریزی نیست
لب ساحل دریایی که می گویند تا اقیانوس می رود چند هزار کیلومتر آنطرفتر از شهری که وابستگی عجبی بهش دارم لا به لای سنگهای ساحل نشسته ام و طبق ترسهای شرقی ام کز کرده ام تا در دید نباشم. باد خنکی از دریا می آید و صدای مردی از سمت چپ حواسم را می برد مردی حدود چهل ساله است که با پسرک هفت هشت ساله اش برای ماهی گیری آمده اند. آنقدر در تصورات و گیر و دارهای ایرانی ام گیرم که ندیده بودمشان
صدایشان را با زبان نفهمی گم و گیرم می شنوم می شود حد س زد دارد به پسرک شگردهای ماهیگیری را می آموزد
پسرک از کیفی عجیب مسرور است. و فریاد شادی اش از وجود خاموش و آرامش شنیده می شود. طعمه را می زند به قلاب. قلاب را پرتاب می کند و خیره به آب می نگرد . خاموش . آرام از امنیتی که کنارش حس می کند با پاهایش آرام پاهای پدر را لمس می کند و خیره لذتی عجیب را تجربه می کند
یادهای کودکی ام افتادم و تجربه های آموختنی پدرم که همه چیزش کار بود و ما را از همان کودکی به کار وا می داشت تا بلکم در آیینده برای خودمان مردی باشیم. تجربه هایی سخت اما لذت بخش.
چقدر می خواستم یک بار دستهایم را با محبت در دستهای زمخت و بزرگش حس کنم و گاهی به بهانه ای دستهایش را محکم می گرفتم انگار همه دنیا از آن من بود. حالا پسرک خوشبخت را می فهمیدم.
صدایی از سمت راستم می آید. پایی روی سنگی سر خورده و مردی در آستانه افتادن خودش را نگه می دارد. خودش را جمع می کند و با اخم نگاهی به من می اندازد . نگاهم را از او می دزدم و به پسرک نگاه می کنم که قلاب را جمع می کند. دوباره طعمه می زند و پرتاب می کند. خیره به آب.
پدر کمی آنطرفتر سیگاری می گیراند نگاهم بر می گردد روی مرد سمت راستی که دارد قلابش را جمع می کند. ماهی کوچکی به قلابش گیر کرده و در هوا بال بال می زند دلم برای ماهی سوخت تا الان اینهمه که ماهی خورده بودم به نظرم همه آنها مرده بوده اند و در ذهنم مثلا درخت ماهی بوده انگار که اینهمه این صحنه دلخراش بود. نمی دانم چرا حواسم رفت سمت کوی دانشگاه.
ذهنم را بر می گردانم. مرد ماهی را از قلاب گرفت و به صخره های کنارش کوبید. دلم تنگ تر شد. دلم سوخت
آنطرف تر پسر ک یک ماهی گرفته بود پدر داشت روش بیرون کشیدن قلاب را برایش توضیح می داد. پسرک کم مانده بو از شادی غش کند. یکی دوبار هم چپ و راست شد و ماهی را بیرون کشید. از قلاب جدایش کرد و در سطل کنارش گذاشت. ماهی تقلا می کرد لبهایش را می دیدم و التماسهایش به همه جا هایی که می چرخید. پسرک نگاهش به من افتاد و من نگاهم التماسهای ماهی را می دید. خشم عجیبی دلم را چنگ زد. پسرک که حالا شادی اش به اضطراب تبدیل شده بود دست کرد ظرف طعمه ها را از آب دریا پر کرد و آب طعمه ها را برد و پسرک ظرف آب را در سطل خالی کرد آنقدر ترسیده بود که به فکرش نرسد که سطل ماهی را هم می شود آب کرد
ماهی آرام گرفت و پدر شروع کرد به فریاد زدن. پسرک سطل آب را برداشت و آمد نزدیک من. لبخندی رد و بدل کردیم. از رنگ تیره پوستم دانسته بود که نمی توانم آنجایی باشم اما مثل یک غریبه

نگاهم نکرد

گفتم: همیشه فکر می کردم ماهیگیری آرامش بخشه. اما امروز
پسرک خنده تلخی کرد کنارم نشست. با اشاره نگاهش را به سمت مرد بردم. مرد ماهی کوچک دیگری را داشت از قلاب می گرفت و اینبار ماهی را درکیسه ای که دور گردن داشت . انداخت. کیسه تکان می خورد و مرد داشت طعمه دیگری را آماده می کرد بلند شدم پسرک هم بلند شد زدیم به ساحل.
رد پای خیلی ها تا خیلی وقت که آنجا هم نباشند می ماند رد پاها را با کفش هایم پر کردم. بعضی کوچک و بعضی بزرگ بودند
یادم آمد که نباید جا پای بزرگتری بگذارم و برای ضرب المثل را گفتم و چرایش را نتوانستم پاسخ گویم
ذهن ایرانی ما هر جای دنیا که باشی رهایت نمی کند . از تپه های ساحلی که بالا آمدم یک عالمه آدم رو به آفتاب زیر چترهای رنگینشان لم داده بودند و هر یک در خیالی. پسرک راحت نگاهی به اطراف انداخت چقدر راحت بود دنیایش
فکر کردم دارم به خانه همسایه مان نگاه می کنم. شرمم شد. از شرمندگی ام غمزده شدم. همان بالا نشستیم

نگاه خيره سقف 5 Apr 2009 12:57 PM (16 years ago)

چشمم را مي بندم. باز مي کنم. مي بندم. سقف همان سقفي است که شبها تا مدتها در ذهنم مرور مي کند با من خاطراتي را يادي را و يک دفعه ياد فيلمي که امشب ديده ام مي آيد مرا مي برد بي هوا نزديک ديالوگي که نمي فهمم چرا اينهمه واژه به واژه اش در يادم هست. ترس عجيب بيرون ريختن اينهمه کلمه مي لرزاندم...((یه چيزي رو مي دوني، يونان داره مي ميره. درست عين مردمش، نمي دونم درست چند هزار ساله که وسط سنگها و مجسمه هاي شکسته در حال مردن هستيم. ولي اگه يونان قراره بميره بهتره زودتر اين کارو بکنه. چون احتضارش زيادي طولاني شده و آه و ناله ش عذاب آوره)).(بخشي از ديالوگهاي فيلم نگاه خيره اوليس ترجمه مهدي حسيني) يادم بر مي گردد. فکر مي کنم حالا سقف هم خيره به من نگاه مي کند و اين وقتها گاهي پايين تر هم مي آيد. يا دم ميرود سمت نوشته اي از دوست بزرگوارم شهريار مندني پور مي مانم یادم میرود پاسارگاد و جادوی واژه ها
براساس يک روايت تاريخي جايي در کنار مقبره «کوروش» بر يک لوح به خط ميخي نوشته شده بوده که؛
اي انسان، هر که باشي، از هر جا که بيايي، چون مي دانم که مي آيي؛ من کوروشم، به اين مشتي خاک که تن مرا مي پوشاند رشک مبر

همچنين گفته شده است که از بيم مهاجمان، غارتگران و کينه ورزان آينده، جنازه کوروش کبير در سقف اين بنا نهاده شده يا مخفي نگه داشته شده، تا لااقل بقاياي جسم اش هتک حرمت نشود، يا که خاک تنش گل کوزه گران نشود.
اگر اين روايت ها مستند هم نباشند، اما وجودشان و نقل شان نمادهايي هستند از وحشت هميشگي ما ايرانيان از آينده و نمادهايي هستند از پيش بيني هاي واقعي درباره هجوم هايي که در آينده به کمين اين سرزمين نشسته اند. همين وحشت و پيش بيني به دل شاهي چون داريوش هم بوده، چنان که انگار به خوبي مي دانسته که کاخي که ساخته زماني به دست مهاجمان و غارتگران ويران و غارت خواهد شد و مي دانسته که حتي به چهره نقش سنگي وي هم رحم نخواهد شد. و به همين دليل هم دستور داده بوده که بر دو لوح طلا تاريخچه ساخت «تخت جمشيد» و نام دستور او را حک کنند و اين الواح را در شالوده کاخ پنهان سازند، تا محفوظ بماند براي آيندگاني که سوزاندن نمي دانند، ويران کردن نمي شناسند، غارت نمي کنند و ميراث باستاني سرزمين شان را نمي دزدند. اين الواح در اکتشافات باستان شناسي تخت جمشيد کشف شدند و سند گرانبهايي از تاريخ سانسورزده و بي سند ايران بودند. که اما کاش هرگز يافته نمي شدند و هنوز در شالوده کاخ داريوش پنهان و امن بودند تا زماني که «موزه ايران باستان» لياقت حفظ آن يکي را که داشت بيابد.
«... به اين مشتي خاک که تن مرا مي پوشاند رشک مبر»
آن دسته از شاهان ايران که خردمندي داشتند، به روشني مي ديده اند که امپراتوري عظيمي که ساخته و يا برساخته اند، در آينده يي نزديک يا دور تسخير خواهد شد، غارت خواهد شد و روزگار ادباري را خواهد گذراند، تا باز ايرانيان مهاجمان حاکم را متمدن کنند، يا بيرون بيندازند، به همين دليل هم مقبره هاي «نقش رستم» در سينه ديواره کوهي دور از دسترس آدميزادگان حفر شده اند و انگار به همين دليل هم بوده که بعضي از کتيبه ها هم بر ارتفاعات و دور از چشم بدخواهان نقر شده اند...
اما انگار فرزانگي و آينده بيني اين شاهان آينده نگر ايران تا آن حد نبوده که بدانند زماني و زمان هايي خواهد آمد که خود ايرانيان به دست خود ميراث باستاني شان را غارت مي کنند يا باد خواهند داد و به آب. تخيل آنها به اين قد نمي داده که زماني مي رسد که دستگاه هاي کشف فلز، آزادانه در کشورشان فروخته شوند، تا هر ناکس و نباشي بتواند با آن گنجينه هايي را که تا حال خاک اين سرزمين در خود حفظ کرده، کشف کند و غارت کند، غارتي شبيه- اما طولاني تر از - غارت عربانه ي موزه ي بغداد
استعاره و نماد دردناکي است که سنگ هاي تراش خورده بسياري از آثار باستاني ايران را روستاييان فقير نزديک به آثار براي احداث خانه، استفاده کرده اند.نمونه اش «تخت ابونصر» در حومه شيراز... همين استعاره درباره روستاييان اطراف «سد سيوند» که گويا چشم به راه آبگيري اين سدند تا مگر با آب آن، از بلاي خشکسالي رهايي بيابند صادق است. آنها حق دارند. کوروش مرده، راه شاهي تخت جمشيد و پاسارگاد را خاک پوشانده، اما آنها زنده اند و حق رفاه و حق داشتن آب جزء حقوق اوليه آنهاست. اما آيا آنها به ميراث فرهنگي شان فکر مي کنند يا اصلن چنين چيزي برايشان مهم است؟ اجداد همين ساکنان اطراف پاسارگاد و سد سيوند بوده اند- به گونه همان دهقانان خردمندي که «فردوسي» بارها از آنها نقل قول مي کند- که آرامگاه کوروش را «مقبره مادر سليمان» نام نهادند، تا بدين وسيله از ويران شدن برهانندش و با هاله يي از تقدس آن را تطاول روزگاران محفوظ بدارند... دورانديشي قرناقرني آن دهقانان فرزانه تا زمان حال رسيده و عجيب است اگر فرزندان آنان امروزه فقط تا آينده يي چند ساله را ببينند و در نظر نياورند که همين مقبره کوروش همان ويرانه هاي کاخ کوروش، و همه آنچه که فعلن زير خاک دشت نزديک شان نهفته، مي توانند هزاران و هزاران توريست را به اين منطقه بکشانند و مانند صف هديه آورندگان که نقش شان بر پلکان هاي تخت جمشيد پايدار مانده، چنان ثروتي هديه آورند که در مقابلش اميدهايي بسته شده به يک سد، بسيار ناچيز خواهند بود.
سوال اين است که اگر توجيه اقتصادي و هدف ساختن سد سيوند ايجاد امکانات بيشتري براي رفاه اهالي اين منطقه است، آيا نمي شد با ايجاد چند کارخانه در اين منطقه بازار کار مناسب فراهم کرد، تا فرزندان روستاييان منطقه - که زمين هاي محدود و تکه تکه شده بعد از دو اصلاحات ارضي را پس از پدران باز هم ميان خود خرد و تقسيم مي کنند، و بعضن هم مي فروشند و به شهرها مي کوچند- تضمين بهتري براي آينده داشته باشند.

چرا به اين مشتي خاک که تن مرا مي پوشاند رشک مي بري؟
خرابه تخت جمشيد تا قرن بيستم باقي مانده بود، زيرا پلکان هايش با نقش برجسته هاي مشهورشان و حتي تا کمر ستون هايش زير خاک بوده، چنان که وقتي يک شاهزاده قجري- که خاندانش استاد بودند در بر باد دادن و غارت ايران- قبل از پروفسور «هرتسلفد» در آن کاوش هايي کرد و معلوم نيست چه ها به دست آورد، باز هم سرپا ماند و ماند تا طبق معمول غربي ها از راه رسيدند و اين اثر باستاني را از خاک آزاد کردند- و سهمشان را هم بردند- ظاهرن، توجه و علاقه آنان به ميراث باستاني و تاريخي ما، بيشتر از ما ايرانيان است، مثلن مثل همان ارتشي مخابرات چي که کارش ارسال پيام به رمز و کشف رمز بود، و با ديدن کتيبه هايي که رمز و راز خط آنان دو هزار سال جلوي چشم ما ايرانيان معمولن کاهل و قدرناشناس بود، همت و مغز صرف کرد و از خط آنها رمزگشايي کرد، تا به ما گفته شود که گذشتگان مان چه ها گفته اند. اگر غير از اين و غير از اينها بود- حتي با وجود آن که ارزشمندترين گنج ها و سالم ترين سرستون هاي تخت جمشيد در موزه هاي غربي است- حالا همين ستون هاي باقي مانده تخت جمشيد هم ستون هايي بودند براي سقف خانه هاي روستايي، که همه عمر در وحشت زلزله مي لرزند تا زماني که به قول عبيد بر سر صاحبخانه و مهمانش به «سجده بيفتند».

به اين مشتي خاک که تن مرا مي پوشاند رشک خواهي برد...

اما مانند يک راز است، بلکه، عجيب، جالب و يک پند تاريخي است که آرامگاه کوروش، برخلاف کاخش، در همان نزديکي ها، همچنان سرپا مانده است. اين آرامگاه با معماري ساده اما هنرمندانه اش، از چنگ آتش کينه «اسکندر»، از پس حمله ديگري که چهره نقش برجسته هاي شاهان در تخت جمشيد را تيشه تراش کردند، و حتي سرب بست هاي ابتکاري «دم چلچله يي» سنگ هاي تخت جمشيد و احتمالن همين آرامگاه را به طمع طلاي سفيد بيرون کشيدند؛ همچنين پس از بسياري ديگر هجوم و ويرانگري مغول و تاتار و ترک و افغان، سرپا مانده. اين آرامگاه در زماني که «لرد کرزن» اعلام مي کرد که تماميت ارضي ايران به اندازه استخوان پوسيده يک سرباز انگليسي هم ارزش ندارد، و سربازان هندي ارتش انگلستان چشم نقش برجسته هاي تخت جمشيد را هدف تمرين تيراندازي قرار مي دادند، بدون چنين آسيب هايي سرپا مانده و مانده تا امروز. ظاهرن کوروش بزرگ آنقدر به آيندگان بدبين نبوده و يا در مخيله اش نمي گنجيده که زماني مسير جاده شاهي، مانند هزاران هزار کتاب که در تاريخ ايران به آب شسته شده اند، به آب بسته مي شود و آرامگاهش هم در معرض آسيب جدي قرار مي گيرد، وگرنه دستور مي داده تا آن را مانند مقبره هاي فراز تخت جمشيد، يا حفره هاي دست نايافتني «نقش رستم» بالاي کوه، يا در صخره يي ديوارمانند بسازند. و يا شايد بدبختانه بايد آرزو مي کرديم که کوروش- که آن منشور انساني افتخارآميزش درباره حقوق انسان هايي که در قلمروهايش مي زيسته اند، حالا در مقابل آشغال هايي مثل فيلم «سيصد» سند پاسخگويي ما و مقابله با بسياري جوسازي ها عليه ايران مي شود- کاش صاحب چنان فرزانگي مي شد که هيچ آرامگاهي براي خود نخواهد، يا دستور مي داد تا آرامگاهش را در سرزمين غريبان بسازند.

اي انسان... بر اين مشتي خاک که نام نيک مرا و مردمان ايران را مي پوشاند، رشک مبر...

آيا آرامگاه کوروش سرپا مانده که به ما ايرانيان حرفي را بفهماند؟ آيا سرپا مانده که به ما ايرانيان يادآوري کند که در اکثر مواقعي که مهاجمان به سرزمين ما حمله کرده اند، دروازه هاي ما از درون به روي دشمن باز شده اند؟ آيا سرپا مانده که به ما ايراني ها يادآوري کند که از ماست که برماست؟ آيا هنوز سرپا مانده تا به ما بفهماند که انگار از پس قرن ها قرن کنار هم زيستن، کنار هم جنگيدن، با هم رنج کشيدن، با همه باران هاي اندوهان که بر خاکمان باريده و با همه باران هاي يک ساعته شادي که بر خاک تشنه مان باريده، هنوز نتوانسته ايم اشتراکي و تعريفي از هويت خويش و خويشانمان، تاريخ مان، بود و نبودمان در اين جهان و آينده مان به دست آوريم...
اي انسان، هرکه هستي و از هر کجا که مي آيي، بر اين تکه خاکي که زير پاي ماست و تن تاريخ مان را مي پوشاند، رشک مبر.
...تمام مي شود يادم حواسم نيست خواب ديده ام يا

Dont Stop 19 Mar 2009 10:34 PM (16 years ago)

:به من گفت
پس بنويس
بنويس همه دردهايم را تا آسوده ام کني
:نوشتم
داسي فرود آمد
نگاه خسته شاعر را درو کرد
تازيانه اي دستهايش را گره زدند
و مرد در سياهچال خواب ياسهاي سپيد را بو کشيد
و مرد در سياه چال شبنامه ي آفتاب را ورق مي زند
گفت بنويس باز و ديگر باز بنويس تا رهايم کني
گفتم
آن مرد آمد
آن مرد با اسب آمد
آن مرد با اسب در باران آمد
آن مرد با اسب در باران دارد غروب مي کند
دراز به دراز مي افتد
و کاغذ و خودکاري تنها در جيبش مي يابند
که هيچ معناي اينجهاني نمي دهد
گفت بنويس
:گفتم
در کپه ي آشغالهاي روبرو
به دنبال تکه اي آيينه مي گردم
کاش چشمهايم خودم را مي ديد
کاش يادت بود يادت نرود من را
ديگر هيچ نگفت
خاموش رد جاده را بازگشت تا آفتاب

(بهار 88)

جامعه شناسی و هنر بخش دوم 5 Mar 2009 1:40 PM (16 years ago)

در ادامه اين پژوهش فهمیدم چقدر خوب فهميده اند ساختار نظام اجتماعي ما را، که ابزارشان علم است نه غيب و شهودو استخاره. از همان ابتدا ارسطو و بعدها هگل و مارکس که در ادامه نگاهي گذرا بر آنان خواهم داشت.
:در بنيان استبداد شرقي مارکس دو عبارت را بر مي شمرد
اول اينکه:امور عمومي به عهده حکومت مرکزي است و دوم:صرف نظر از چند شهر بزرگ سراسر قلمرو فرمانروايي به روستاهايي تقسيم مي شود که داراي سازمانهاي کاملا جداگانه هستند. هر روستا خود دنيايي کوچک را تشکيل مي دهد براستی بجز تهران و دو سه به ظاهر شهر دیگر جاها تنها نامی هستند که سالها بوده اند و باید باشند. هگل در بخش بندي تاريخ جهان از نقطه نظر فلسفه به سنجش استبداد شرق مي پردازد و فرد را فاقد هر گونه حقوق.
چقدر از شيوه ي اجتماعي خود انتظاري بيش از حد داشته و بداريم. بر سرزميني که سالها به قول منتسکيو هيچ قانوني براي اداره امور و تداوم آن وجود نداشته ، بجز قانون عجيب و غريب قدرت سلطان که همواره مطلق بوده است. قدرتي که همواره از سلطان آغاز مي گشته و تا روساي هر خاندان در اقصي نقاط کشور انتقال مي يابد. اين حرفها را که مي فهمم اين دردها را که حس مي کنم ياد حرفهاي پدربزرگم مي افتم با اينکه طفلي کوچک بودم اما درک وقايعي که بر اين خاندان رفته بود عجيب تلخ و دردناک بود. و آن پدربزرگ ديگرم که در مبارزه اي کوچک اما حقيقي نه تخيلي، پايش را از دست داده بود آنجا که گندم نماينده سلطان را آرد نکرده بود که سرمايه مردم را به تاراج مي برند در محاصره ي آنجا به درختي پناه برده بود که مجبورش کرده بودند از ارتفاع بپرد و...دردي که تا انتهاي زندگي با خودش داشت، نه درد پا،بلکه درد چپاول مردم بي زبان و بدتر از همه اينکه کاري از دستش برنيامده بود .

راستي اين حرفها حرفهاي چه دوراني است. بله اينها در قرن بيستم و همين پنجاه سال پيش رخ داده بود ولي حافظه ي مردم من چقدر زود از ياد مي برد و به دردي نو اُخت مي کند چرا که هميشه ديروزش را بهتر از فردا انديشيده است. يا به نوعي مي خواسته که گذشته اش آنچنان باشد اما واقعيت اجتماعي از چيزي ديگر سخن مي گويد. شايد يکي از علل ترس و وحشت از آينده در اين مردم و نرفتن به آن سمت هم همين است. شايد دليل چسبيدن همه چيزهايي که هست با اين شدت همين است. اين مردم را مدام نيروهايي به آينده هل داده اند نه که از خود خواسته باشند و به آن سمت رفته باشد.
چقدر زيبا ارسطو چند هزار از اين پيش ترک تحليلمان مي کند: و آنچنان است که شهرياري يکتا بر همه امور حاکم است. اين نوع پادشاهي را مي توان همانند ولايت سرور خانواده بر اعضا دانست. نوعي پدري بر يک شهر يا چند قوم.
و در جايي ديگر هگل به تحليل از جامعه شرقي مي گويد: اينگونه کشورها بي آنکه خود خويشتن يا اصولشان را دگرگون کنند پيوسته در رابطه با هم دگرگون مي شوند. تاريخ اين کشورها همچنان غير تاريخي است زيرا صرفا تکرار همان جريان پرشکوه سقوط است.
سقوط، سقوط و سقوط چه تلخ اينجا و با تاکيد بکار رفته و حقيقتش را در يکي از تکاليف ديگرم کشف کردم و آنجا که به حماسه ي شرق و غرب نگاه مي کردم و به شاهنامه رسيدم و تمام حرفهاي هزار سال پيش تر اين ابرمرد ايراني در اين کتاب قطور همه اين است سقوط،سقوط و سقوط. که ما تاريخي غير تاريخي داريم. و حافظه ي مردم سرزمين من کوتاه است. و با ثبت و نوشته غريبه.
يکي از مهمترين نشانه هاي ايستايي فرهنگ و هنر ما در طي اين سالها
سنت گرايي ماست.(تبليغات رسانه اي اين پديده را که به وضوح ديده ايم) هر فرهنگ و هنر غير پويا و پوسيده مشروعيت خود را در گذشته مي بيند و اين
هنر پوسيده به خودي خود تحول و تغيير نمي پذيرد و به قول ارسطو رهبران آزمندش هميشه بر سر غنائم با يکديگر در ستيزند و از اينرو روز به روز ناتوان تر مي شدند.
اين ايستايي فرهنگي و هنري حاصل ثبات و يکنواختي بر آمده از زندگي روزمره که در بخش قبل از آن گفتيم است. ديگر مولفه ي اين هنر در رابطه با اجتماع ترس است. منتسکيو مي گيويد: ترس شرط اساسي است. با ترس مي توان همه جسارتها را به زانو در آورد و حس جاه طلبي را خاموش کرد. براستي چقدر فرهنگ رعب و ارعاب در اين سرزمين جواب مي دهد؟ چه جسارتها را خاموش و چه نيروهاي متحرکي را در نطفه خفه کرده است. چقدر ذهن هنرمند ايراني را گرفته که در لحظه آفرينش اثرش مدام در روح و جان خويش مي ترسد که مبادا، مبادا و مبادا... و بعد از آن نيز تاثير ناخودآگاهي که تاثيرش تا چند فرهنگ آنطرف تر مي رود. تا در بخشهاي ديگر زندگي مان نيز تاثير کند و مثلا فرهنگ ديگر خواهي و بخشيدن خود به بهاي زندگي بخشيدن به ديگري سالها از اين فرهنگ رخت بر بندد و هر کسي به دنبال گليم خود باشد حتي اگر همه گليمها را آب با خود ببرد، که گليم من هست و بار ديگري بر دوش خودش است .که بودن به از نبو د شدن خاصه در بهار.
با نگاهي تاريخي و کلي به هنر ايران و ارتباط آن با اجتماع است که درمي يابيم حاکمان و قدرتمندان تا چه حد هنر اين سرزمين را تحت تاثير گذارده اند به گونه اي که نوعي فرهنگ لغط دوگانه در هنر ما شکل مي گيرد که هم او نيست که در کلام به او اشاره مي شود و به گونه اي به در گفته مي شود که ديوار بشنفد اما با زباني سخت پيچيده که راه را براي تاويل و تفسيرهاي مختلف ازبيانهاي زباني باز مي گذارد. کافيست تنها ديوان حافظ را باز کنيد و بخواهيد از هر شعرش معني دوگانه را بيابيد آنوقت دايره عجيب معاني از لغات سحرآميزش بيرون مي زند و اينها همه نه از شهد و شکر حافظ که گاها از روي اجبار ساخته شده اند که خود نيز چند بار به آن اشاره مي کند.

خوشا رنج بارگی ها که در این راه برده باشی
در انتها عذر خواهي مرا بپذيريد که به روز شدن اين دفعه کمي طول کشيد دليلش را از دوستانی بايد پرسيد که بلاگر را فيلتر کرده اند آن همه با اين شيوه عجيب و غريب. تا فيلترشکني بيابم و از همه نيروهاي زميني و آسماني مدد بخواهم کمي طول کشيد.

جامعه شناسی و هنر بخش اول 14 Nov 2008 9:01 AM (16 years ago)

زمينه سازي جهت تحول آگاهانه فرهنگ و هنر يک جامعه نياز به شناخت واقعيت اجتماعي دارد در اين مقاله که يکي ازتکليفهاي درسي ام نيز بوده بر آنم به شناختي از خود نه خودي که مي دانم نيستم،

خود واقعي خودم برآيم

در اين مقاله که نسخه بازنويسي آنرا بر اساس نگاه استادانه حسن قاضي مرادي انجام داده ام، به بررسي حضور و هستي فردي و اجتماعي ايرانيان پرداخته ام که در جوامع غربي به فردگرايي معروف مي باشد
در ابتدا بايد آب پاکي را روي دستم بريزم که در تاريخ ايران هيچگاه رابطه ي عقلاني ميان منافع فردي و منافع اجتماعي وجود نداشته و ندارد. بي شک يکي دوبار استثنائاتي بوده اند که در مقطعي خاص و آن هم بصورت جزئي و پراکنده و کوتاه مدت کارهايي کرده اند. اما انجام کاري ريشه اي و مداوم انجام نگرفته است. و گاه به صورت هاي آني و در برهه اي خاص کارهايي انجام شده اما...
يکي از مهمترين دلايل غير تداومي بودن بعضي از اين کارها نبود پژوهش در عرصه هاي مختلف است. همه چيز به شکلي کلبي و غير علمي به جلو رفته است و گريه دار است که بهترين پژوهشهاي انجام گرفته در زمينه هاي مختلف نيز معمولا همه توسط خارجيها انجام گرفته است. البته اين نوع نگرش شرقي ما پشتوانه ي تاريخي عظيمي دارد که در بخش ديگر به آن پرداخته مي شود. با اينکه مي دانم گاه درک و آگاهي نسبت به بسياري از اين وقايع چقدر دردناک است اما نادانيشان دردي مضاعف است که مي داني هست اما نمي داني در کجا و از چه ناحيه اي است
بررسي اجتماعي دو عرصه را پيش روي ما نهاده که نخست آن منافع شخصي و خصوصي در جدايي از منافع عمومي قرار مي گيرد و در نتيجه حوزه ي عمومي زندگي اجتماعي ناديده گرفته مي شود که معروف به جامعه ي ذره اي شده مي باشد. و دوم اينکه منافع خصوصي در منافع اجتماعي ادغام و ناديده گرفته مي شود که معروف به جامعه ي توده وار يا به قول غربي ها توتاليتاريسم که در نظام هاي فاشيستي بروز يافت
حکومت استبدادي (که همواره بر اين مردم حکم رانده اند) انسانها را به ادغام در روزمره گي(روزمرگي) مجبور مي سازد. و تلاش آنها را به رفع نيازها و تحقق و منافع و مصالح آني و فوري شان معطوف مي کند. و براي جلوگيري ازنظارت از سوي مردم جوي چنان نا امن، بي ثبات و مضطرب بر جامعه مي سازد که هر فرد به حوزه ي زندگي شخصي و خصوصي خود عقب نشسته و تنها به رفع نيازها و تحقق منافع خود بپردازد
در نگاهي دقيق تر به بلاهايي که در قرن گذشته بر ايران نازل شده است به يکي از مهمترين مسائلي که بر مي خوريم مساله ي گذر از جامعه ي سنتي به جامعه ي مدرن است که منطبق بر پيروزي انقلاب مشروطه(و تولد سينما در کشور ما) بود. جامعه به مرحله اي راه يافت که به تثبيت مالکيت خصوصي و هويت فردي زمينه يافت. اما ديري نپاييد که انقلاب مشروطه در تحقق آرمانهاي خود با شکست روبرو شد. و حال ايراني که نتوانست هويت فردي بيابد و از آنطرف نيز از جامعه ي سنتي اش فاصله گرفته بود به انساني تک افتاده بدل گشت که فقط ممکن بود در پي منافع و مصالح شخصي و خصوصي خويش گرفتار شدند و هر کس تنها در پي کشيدن گليم خود از آب...
و اما سخن از فردگرايي شد. فردگرايي در عصر جديد حاصل شرايطي است که پس از انقلاب صنعتي و گسترش مناسبات اقتصادي بورژوايي شکل گرفت و با تولدش بينش فلسفي نويني از رابطه فرد و جامعه را پديد آورد. تا نخستين بار جان لاک ليبراليسم و فرد گرايي را تعريفي نو بخشيد و فرد را بر اجتماع مقدم دانست. که اين ايدئولوژي نيز تا اواخر قرن نوزدهم بيشتر دوام نياورد و کم کم رويکردي کاملا محافظه کارانه به خود گرفت
اما در بخش فرهنگي نگرش انسانگرايانه ي عصر روشنگري موجبات ايجاد هويت فردي را بوجود آورد. اين نگرش رفع سلطه ي جزمي گراي دين و کليسا، اشاعه ي عقل گرايي و آزاد انديشي و تبليغ رابطه ي يک به يکي افراد با خداوند بدون واسطه را موجب شد
اما فرهنگ ايران در طول تاريخ فرهنگي خدا محور بوده است. البته خدا محوري در فرهنگ ايران به معناي فقدان انسان دوستي در آن نيست. اما انسان دوستي بر بنيان اصل خدا محوري ممکن گرديده است. که در کنار فرهنگ ايلي از رشد هويت فردي جلوگيري کرده است. جزمي گرايي و تعصب ديني، سلطه مناسبات پدرسالارانه، مبارزه با انديشه آزاد، تبليغ و اشاعه ي فرهنگ قضا و قدري، سترون ماندن نگرش علمي و فلسفي به جهان، ترويج خرافه... همه ي اينها در تداوم فقدان هويت فردي ايرانيان موثر بوده اند
از طرفي بسياري روشنفکران(هنرمندان) ايراني معمولا بدون شناخت دقيق از وضعيت حقيقي اجتماع خود و نداشتن نگرش تاريخي و فقدان هويت، از آنجايي که زمينه هايي براي شناخت فرهنگ ايران زمين وجود ندارند(همه توسط خارجيها کشف و نمود يافته است و يا در شرايطي غير آزاد و يا با دخل و تصرف بسيار باقي مانده باشد.) لذا دست به نسخه برداري هاي غربي مي زند و در تلاش بي حاصل خود، نظرياتي صادر مي کند که با ساختار اجتماعي و فکري مردم ما جور در نمي آيد و نتيجه اي جز شکست و سر خوردگي و نا اميدي از فلسفه و علم در اين سرزمين به بار نمي آيد. بسياري از روشنفکران سياسي ما نيز به علت درگيري با عقده ي حقارت شخصي ناشي از ناديده گرفته شدن خود از سوي حکومت به مبارزه روي مي آورند تا بلکه قهرماني جديد لقب گيرند. لکن از اين قهرمانان توخالي فرهنگ ما کم به خود نديده است. و از طرف ديگر در روند دشوار کشف حقيقت به ادراک شخصي خود از جهان متکي مي شود و با تعصب از آن دفاع مي کند. در اين شرايط از خود گذشتگي روشنفکرانه ديگر مضمون اجتماعي و انقلابي ندارد

چرخه ي خلق آثار هنري 16 Oct 2008 11:07 AM (16 years ago)

اولین درسهایم را خسته و کوفته که مرور می کردم به ذهن شرقی ام که فشار می آمد نمی دانستم سبب اینهمه بررسی تاریخی هنر از دیدگاههای مختلف را. راستش را بخواهید برای ما که تاریخ را همواره برایمان نوشته اند و آدمهایش را همیشه غربی هایی بوده اند که کشف کنند و به ارمغان گذاشته اند خسته کننده و بی معنی می آید اینهمه بررسی دقیق اما استاد راهنمای فوق العاده ام آرنولد پری مدام مرا به مدارا می خواند و هنوز نمی دانم چگونه وقتی کشف از اینهمه داشته و ناداشته می کنم تهی می شوم انگار

این مقاله کوچک را در جواب اینهمه محبت و صبر و اصرار به یادگیری تاریخی هنر به آرنولد تقدیم کردم

آدمي از همان اول بار که خودش را جاي شکارچي ديوارنگاره هاي آغازين گذارده بود انگار مي دانست که از اين

تقدير آفرينش گريزي ندارد. و مي دانست از همان روز که بايد به قول ايراني ما از دل برآيد تا بر دل نشيند
مراحل آفرينش يک اثر هنري همچون موجودي تعريف شده، تولد، ميانسالي و پاياني دارد. تا آن اثر همچون ماهيتي حقيقي پذيرفته گردد و از آن پس جزئي از زندگي بشر گردد تا آدمي به عنوان مخاطب يک اثر بيايد نشاني از خود را در يک اثر بيابد و با خيال آن اثر(بسته به نوع تاثيرگذاري) زندگي اش ديگر همان نباشد که تا قبل از برخورد با آن اثر بود. البته از اين گونه آثار در تاريخ هنر بسيار زياد تکرار شده و هر بار همسان با ساختار اجتماعي و فکري بشر تغيير نموده اند. که روال طبيعي ماجرا چنين بود. چه بسا آثاري نيز که در زمان خود درک نشدند و سالها از خلق آن اثر گذشت تا قدرت شعور و درک آدمي به قدر فهميدن آن آثار رسيد. اما آدمي باز مي آيد و به تماشاي همان ديوارنگاره هاي اولين مي نشيند تا عطش ناخودآگاه تاريخي خود را آرام کند و لحظه اي به قدر دربرگرفتگي اثر با او همسو شود و از اين يکي شدن لذت مي برد که لحظاتي از دنياي بزرگ و غير قابل کنترل اش دور شود و به جايي گام نهد که خودش است و اثرش(اثر او چون حالا اوست و تنهايي اوست که دوباره آن را مي آفريند) تا هر جور که دلش مي خواهد آن را درک کند و هر جور که دوست دارد از آن لذت ببرد
در اينجا گاه آدمي خود نيز از جريان آفرينش خبردار است يعني يا مي داند و يا به نوعي خود آفريننده اي است. يا کسي است که هيچ از اين مراحل سر در نمي آورد. و مي آيد لذتي مي برد و مي رود و چقدر نيز اين لذت بردن خالص و بي غش است خالي از هر ادايي و
اما دانايي مثل تيغ دوبر در همه جنبه هاي زندگي آدمي نمايانگر است. گاه اين دانايي باعث لذت مضاعف از آثاري مي گردد و خود به کشف و شهودي بدل مي گردد و گاه خود سدي مي گردد تا از آثاري معمولي تر لذتي نصيبش نشود و گاه و در بيشتر مواقع در مقابل ديدگاه عموم قرار گيرد... و همين تضادها بوده که دانايي را ترغيب به کشف و نقد نموده تا ديدگاه عمومي را چراغي باشد براي بهتر ديدن ، براي کشف و لذت بيشتر و همين تيز بيني ها بود که خالقين اثر را وا مي داشت با همه محدوييتهايي که زندگي هنرمندان را در همه ي اعصار در بر گرفته دلخوش به اين باشد که اين ظرافت ها اين مرارتها کشف مي گردد و... چقدر همين دريافتها تاريخ بشريت را به جلو رانده است...
و به قول آرنولد هاوزر هر هنري که بتواند تاثيري زنده بر ما بگذارد هنري امروزي و مدرن است. هر نسلي اين آثار را با چشمي تازه مي نگرد. اما نمي توان چنين فرضي را هم پذيرفت که مي گويد آخرين ديدگاه، لزوما از ديدگاههاي پيشين درست تر است هرگونه بررسي علمي هنر بايد بهاي دانش بدست آمده را با از ميان بردن تجربه مستقيم و در نهايت برگشت ناپذير زيبايي شناختي بپردازد. حتي در ظريفترين و آگاهانه ترين تحليلهاي تاريخي هنر، آن تجربه مستقيم و اصيل از دست مي رود(در کشور ما که تکليف روشن است). کار هنري فقط سرچشمه تجربه شخصي پيچيده اي نيست. بلکه پيچيدگي اش از نوعي ديگري است، اين کار دست کم حاصل فراهم آمدن سه شرط

متفاوت است: روانشناسي، جامعه شناسي و سبک

فرد به عنوان موجودي روانشناختي فقط امکاناتي را که اجتماع در اختيارش مي گذارد را بر نمي گزيند بلکه پيوسته براي خودش امکانات تازه اي مي آفريند. که جامعه به هيچ وجه مجازش نمي داند. با اينکه ممکن است اين شرايط تازه زندگي هنرمند را محدود سازد. فرد خلاق شکلهاي تازه اي براي بيان ابداع مي کند و کسي اين شکلها را در اختيارش نمي گذارد. آنچه او به عنوان امري مسلم مي پذيرد، ماهيتي منفي داردنه مثبت. همه آن چيز ي که در برهه اي خاص از زمان نمي توان درباره اش انديشيد، احساسش کرد و يا حتي فهميدش و بيانش کرد.ولي هيچگاه با استفاده از ملاحظات صرفا صوري و سبک شناسانه نمي توانيم بگوئيم چرا فلان خط تکامل هنري در نقطه اي خاص پاره مي شود و بجاي پيشرفت و گسترش بيشتر جايي خود را گونه هاي تازه مي دهد
هنر به واقعيت اجتماعي بسيار نزديک است. و به شيوه اي به مراتب علني تر و بي پروايانه تر در سمت هدفهاي اجتماعي پيش مي رود و آشکارتر و قاطع تر از علوم عيني به عنوان سلاحي ايدئولوژيک، مدح يا آوازه گري به کار گرفته مي شود. ولي مساله ايدئولوژي در عرصه هنر، شکلي متفاوت با علوم بخود مي گيردو مفهوم حقيقت در هنر

تفاوت چشمگيري با مفهوم حقيقت تئوريک پيدا مي کند
خوشا دانايي و خوشا لذت کشف هاي مکرر

نقش ويژه هنر در تکامل زندگي آدمي 12 Sep 2008 12:58 AM (16 years ago)

«به بهانه ي نمايش فيلم زندگي ديگران»

هم برقرار منقل ارزير آفتاب
خاموش نيست کوره
چو ديسال

خاموش
خود
منم
مطلب از اين قرار است
چيزي فسرده است و نمي سوزد
امسال
در سينه
در تنم

(احمد شاملو)

هنر تقريباَ به سالمندي آدمي است.هنر شکلي از کار است و کار فعاليتي ويژه ي انسان
ميليون ها انسان کتاب مي خوانند ، به موسيقي گوش مي دهند ، به سينما مي روند . چرا ؟ اگر بگوئيم در پي هيجانند و تفنن ، از پاسخگويي سر با ز زده ايم . چرا غرقه شدن در زندگي مسائل شخصي ديگران همذات پنداشتن

خود با يک نگاره ، يک قطعه موسيقي ، قهرمانان يک داستان يا فيلم ، مايه هيجان ، آسايش و تفنن است ؟ چرا ما در برابر اين ( غير واقعيت ) چنين واکنشي نشان مي دهيم که گويي واقعيتي شدت يافته است ؟ اين چه تفنن شگفت و مرموزي است ؟ کسي مي گفت مي خواهيم از يک هستي ملامت بار بگريزيم و به سوي هستي غني تر و احساسي بي خطر تر رو آوريم ، تازه اين سوال پيش مي آيد که چرا هستي خود ما بسنده مان نيست ؟ چرا عطش غني ساختن زندگي ديگران و نظاره ديگران در فضاي تاريک تالار نمايش که هر چه روي آن مي گذرد بازي ست ، تا به اين حد مجذوبمان مي کند ؟ ظاهراَ آدمي خواهان آن است تا بيش از آنچه هست ، باشد . مي خواهد انسان جامع باشد . از اينکه فردي جدا و تنهاست ، ناراضي است . از انزواي زندگي فردي به سوي « کمالي » که آنرا حس مي کند و مي طلبد گرايش دارد. از سويي کمال زندگي يي که فرديت با همه محدوديت هايش از او باز مي گيرد ، به سوي دنيايي منصف تر ، دنيايي که مفهوم تر باشد، مي گرايد.
بر ضد سوختن و ساختن در چهار ديواري زندگي ، و در محدوده بي ثبات و گذراي شخصيت خود مي شورد . مي خواهد به چيزي دست يازد بيشتر و برتر از « من » . به چيزي که بيرون از اوست و در عين حال برايش اهميت اساسي دارد . در آرزوي آن است که دنياي بيرون را جذب کند و از آن خود سازد . و به اجتماعي کردن فرديت خود همت گمارد . اگر سرشت آدمي اين بود که به چيزي بيشتر از فرد فکر نکند ، اين آرزو درک نشدني و نا مفهوم مي نمود ، زيرا در آن صورت ، بي گمان فردي بود جامع . يعني هر آنچه مي توانست باشد ، بود .
اين آرزو براي آدمي ( فزوني گرفتن و کمال يافتن ) مبين آن است که وي افزون تر از يک فرد است ، احساس مي کند که تنها در صورت بر خورداري از تجارب ديگران است که ( ممکن است بالقوه از آن وي نيز باشد) به جامعيت نائل مي شود . آدمي استعداد نهاني خود را ، با آنچه بشريت در مجموع قادر به انجام دادن آن است ، مترادف مي داند. و هنر وسيله اي ضروري براي اين هم آميزي فرد با کل است ، و بازتابي است از استعداد بي کران وي براي اختلاط و سهيم بودن در احساس ها ، انديشه ها ، زندگي ها و
در چنين شرايطي هنرمند بودن مستلزم اين است که انسان احساسي را بگيرد ( شناخت حواس خود، خود يکي از مهمترين بخشهاي اين مرحله است ) نگه دارد ؛ به خاطر بسپارد و خاطره را به قالب بيان

و ماده را به جامه ي شکل در آورد. عاطفه و احساس، به تنهايي براي هنرمند کافي نيست ، او بايد که گذشته خود را بشناسد و از آن لذت ببرد ؛ تمام قواعد ، فنون ، اشکال و قراردادهايي را بفهمد که بدان وسيله ، طبيعت را مي توان رام و تابع ميثاق هنر کرد . تناقض ديالکتيکي و کشاکش ، جزء لاينفک هنر است ؛
هنر نه تنها از احساس کردن شديد واقعيت مايه بگيرد . بلکه بايد ساخته شده و از طريق عينيت شکل بگيرد. هنر پردازي ارادي ، نتيجه مهارت است . از مدارک موجود ممکن است چنين نتيجه گيري شود که هنر در اصل جادو بوده است –کمک جادويي براي چيره شدن بر جهان واقعي و نامکشوف-.
نقش جادويي هنر به نحوي روز افزون ، جاي خود را به نقش تنوير مناسبات اجتماعي و روشنگري انسان در جوامع اي که در تيرگي فرو مي روند و ياد دادن به انسان براي شناختن و دگرگون ساختن واقعيات اجتماعي بي نظير

است

( زندگي ديگران )
ديگر نمي توان يک جامعه بسيار پيچيده را ، همراه با مناسبات و تناقضات فراوانش به سادگي تحليل کرد . در چنين جامعه اي که مي بايد آن را کلاَ باز شناخت و آگاهي همه جانبه اي از آن به دست آورد ، قطعاَ نياز فراواني به گسستن از اشکال متحجر اعصار پيشين ، که در آنها عنصر جادو هنوز فعال بوده ، و نيل به آزادي وسيع تري ، از قبيل خلق داستان وجود دارد . هر يک از عناصر هنر ، بسته به مرحله اي که جامعه بدان رسيده است امکان دارد در يک زمان خاص بر ديگري برتري يابد . گاهي عنصر جادو و زماني عنصر تعقل (روشنگري) ، گاهي درون نگري خوابناک ، گاهي ديگر ميل به تيز بيني. اما هنر چه رخوت آور، چه معقول چه ظلمت زا و چه روشنگر ، صرفاَ توصيف علمي واقعيت نيست
نقش ويژه ي آن همواره اين است که انسان جامع را به تکاپو در آورد . به « من » توانايي ببخشد که به مدد آن خود را با زندگي ديگران ، همذات بپندارد ، و آنچه را به او تعلق ندارد اما مي تواند متعلق باشد ، به تصرف خويش در آورد
حتي هنرمندِ آموزشگري چون " برشت " نيز صرفاَ از روي منطق و استدلال به کار نمي پردازد ، بلکه احساس و تلقين را هم درکار خود مي آميزد . وي نه تنها تماشاگران را با يک اثر هنري مواجه مي کند ، بلکه راه نفوذ به درون اثر را نيز براي آنان هموار مي سازد . خود او نيز از اين امر آگاه بود و اظهار مي داشت که چنين کاري با اصول نمايش او مغايرت ندارد
« در اين روش ممکن است گاهي آنچه از نظر عاطفي تلقيني است، به عنوان وسيله اي ارتباطي ، مسلط شود و گاهي ديگر ، آنچه از نظر عقلاني ترغيب کننده است »
همان طور که نقش ويژه ي اساسي هنر ، براي طبقه اي که مقدرات جهان را دگرگون مي سازد ، روشنگري و عمل انگيزي است نه جادو گري ، به همان اندازه نيز با زدودن بقاياي بسيار اندک جادو از ماهيت اصلي آن ، هنر از هنر بودن باز مي ماند
هنر در تمام اشکال تکاملي خود ، در شوکت و تفنن ، ترغيب و اغراق ، معقول و نامعقول ، وهم و واقعيت ، همواره با جادو رابطه دارد
از هنرگريز نيست ، تا انسان بتواند جهان را بشناسد و دگرگون سازد ، لکن هنري ضرورت دارد که جادوي ذاتي خود را به همراه داشته باشد

موسیقی فیلم 10 Aug 2008 11:59 AM (16 years ago)

ارتباط تنگاتنگ موسیقی و فیلم از همان روزهای اول سینما شکل گرفت
اولين مورد شناخته شده در استفاده از موسيقي در سينما به دسامبر سال 1895 باز مي گردد. فيلم «برادران لومير» در گراند هتل شهر پاريس با همراهي پيانو به نمايش درآمد. در واقع اين موسيقي وجه بياني فيلمي است که گفتار ندارد. در اين موقعيت موسيقي بايد نهايت ظرفيت خودش را نشان دهد. تااواخر دهه 1920 و با به صحنه آمدن سينماي ناطق تا مدتي جايگاه موسيقي در شرايطي ابهام آميز قرار گرفت تا اينکه پس از مدتي نه چندان طولاني، موسيقي توانست جايگاه واقعي خودش را در فيلم به دست آورد تا آنچه که نمي توان با کلام بيان کرد به نحوي تاثير گذارتربه مخاطب منتقل کند. بديهي است عواملي که در ساخت موسيقي فيلم به کار گرفته مي شوند همان عواملي هستند که در تصنيف يا هر نوع موسيقي مورد استفاده قرار مي گيرند. اين ارکان را مي توان به صورت نغمه، ملودي، ريتم، هارموني (اصوات هم زمان يا هم نوا)، ارکستراسيون عنوان کرد. اما اين عوامل بايد با شرايط داستان و ريتم حرکت فيلم منطبق باشد. اما اينکه کدام موسيقي متن بهتر است؟ قضاوت در اين خصوص ساده نيست چون حيات موسيقي فيلم متصل به فيلم و فيلمنامه و به طور کلي مجموعه اي است که براي آن خلق شده است. در آثار موسيقي يک نفر با تمام توانش بدون محدوديت يا هيچ ايده اي خارج از خودش اثري را به صورت مستقل مي نويسد در حالي که در ساخت موسيقي براي فيلم چنين نيست و آهنگساز با نظر خودش در چارچوب يک موضوع و تصاويري خاص اثري را به وجود مي آورد. مقايسه اين اثر با موسيقي فيلمي ديگر ميسر و معمول نيست مگر اينکه چند نفر بر روي موسيقي يک فيلم کار کنند و آنگاه آنها با هم مقايسه شوند. پرسش ديگر اينکه آيا هيچگاه يک موسيقي بسيار ارزشمند و حساب شده مي تواند يک فيلم ضعيف را نجات دهد و برعکس آيا فيلم هاي شاخص توانسته اند موسيقي خودشان را خوب معرفي کنند. البته اصولي را در قضاوت و نقد مي شود در نظر گرفت

ولي در مورد سابقه حضور و استفاده از موسيقي در سينماي ايران ابتدا در سال 1900 ميلادي ناصرالدين شاه در سفر به فرانسه سينما توگراف را مي بيند و ....خوشش مي آيد ...در واقع پيشگام در سينماي ناطق ايراني عبدالحسين سپنتاست. فيلم دختر لر که در سال 1312 در تهران بر روي پرده رفت، نخستين فيلم او و ناطق سينماي ايران بود. اين فيلم در کمپاني امپريال فيلم بمبئي تهيه شده بود. موسيقي به معناي موسيقي متن نداشت و بيشتر در مورد پيشرفت هاي ايران بود. اين فيلم 5 سال بعد از دومين فيلم ناطق محصول سال 1928 به نام چراغ هاي نيويورک به نمايش در آمد. البته سپنتا فيلم هاي ديگري از جمله «فردوسي»، «شيرين و فرهاد» را نيز ساخت که در فيلم اخير دیالوگها به صورت ترانه و در واقع موزيکال بودند. چهارمين فيلم ساخته سپنتا «چشم هاي سياه» بود که در هند ساخته شد و آخرين فيلم اين هنرمند «ليلي و مجنون» (1315) نام داشت. پس از آن تا سال 1326 در ايران فيلمي ساخته نشد. در واقع موسيقي تا دهه چهل در سينماي ايران به صورت ترانه هايي بود که براي جلب نظر مخاطبان و تداوم اقتصاد و سينما استفاده مي شد و انواعي از آثار فاخر تا نازل براي آنها ساخته شد. کم کم خود خوانندگان هم به بازيگري پرداختند. اولين فيلم ايراني دهه هاي سي ساخته اسماعيل کوشان به نام «طوفان زندگي» است که موسيقي آن را اساتيد بزرگی چون روح الله خالقي و ابوالحسن صبا ساختند و ترانه هاي آن از رهي معيري بود. خوانندگان آن استاد غلامحسين بنان و خانم ايران علم بودند. اين فيلم طي يک سال ساخته شد و سال 1327 به روي پرده رفت.فيلم بعدي نيز به نام «زنداني امير» (1328) از دیگر ساخته هاي دکتر کوشان بود و استاد حسنعلي ملاح و مهرتاش چهار ترانه براي آن ساختند. فيلم «وارتيه بهاري» (1328) و «شرمسار» (1329) نيز در همين دوره ساخته شد و پس از مدتي موسيقي فيلم به صورت ترانه از وجوه جاذبه هاي اصلي فيلم هاي فارسي شد و در واقع موسيقي متن به مفهومي که در فيلم هاي مغرب زمين مطرح بود و در لايه هاي مختلف فيلم ها شنيده مي شد براي آنها تصنيف نشده بود. جايگاه ترانه در فيلم هاي فارسي باعث شد از ابتداي دهه 1330 بسياري از خوانندگان روز خودشان وارد فعاليت سينمايي شوند. در اواخر دهه 40 به گفته تاریخ نویسان دو فيلم مهم و تاثيرگذار ساخته شد که فيلم هاي گاو به کارگرداني داريوش مهرجويي و قيصر به کارگرداني مسعود کيميايي بودند. موسيقي گاو ساخته هرمز فرهت و قيصر ساخته اسفنديار منفردزاده بود.در واقع هر يک از اين فيلم ها به نوعي نه تنها بر سينماي ايران بلکه بر نحوه استفاده از موسيقي فيلم در ايران تاثير گذاشتند. موسيقي فيلم قيصر در ديدگاه عموم برجسته تر و مقبول تر و با فرهنگ عمومي سازگارتر بود.و از همان لحظه فرهنگ غلطی را با خود به سینمای ما هدیه کرد که تا امروز رد پای آن دیده می شود آن هم طنین موسیقی با گام بلند در بیشتر لحظات فیلم به گونه ای که تنها شما موسیقی را می بینید نه فیلم را
موسيقي فيلم گاو با مجموعه فيلم متجانس و از جهت بافت موسيقايي علمي تر و غني تر بود و در قياس با فيلم قيصر بيشتر مورد توجه کارشناسان موسيقي و جامعه هنري قرار گرفت.

بايد اذعان کرد يک موسيقي درخشان هيچگاه نتوانسته يک فيلم ضعيف را نجات دهد. برعکس بسياري فيلم هاي قوي و جود داشته که به موسيقي خودش اگر از بداعت و اجراي برجسته اي نيز برخوردار نبوده اهميت و موقعيت خاصي بخشيده است.از آنجايي که موسيقي عاطفي ترين و بي واسطه ترين هنر هاست عوامل عمده اي براي تاثيرگذاري در حوزه موسيقي فيلم هاي ايراني مي تواند به طور خاص عنوان شود. در واقع سه عنصر مهم براي انعکاس يک احساس کلي در موسيقي فيلم هاي ايراني قابل تشخيص است. اول خط ملودي و دوم بهره گيري از سازهاي ايراني، سوم چگونگي ترکيب و تلفيق نغمات و اصوات و سازها در سال هاي اخير در مورد موسيقي فيلم و جايگاه و کيفيت و اهميت آن نظرات مختلفي ابراز شده است. به عنوان مثال مرتضي حنانه از موسيقي دانان و آهنگسازان برجسته فيلم معتقد بود: «موسيقي فيلم در ايران يعني کاري که کارگردان خوشش بيايد. چون قضاوت هاي او مطرح است و مي تواند اثري را از قوه به فعل درآورد.» در گذشته بسياري از سازندگان موسيقي فيلم موسيقي را با همه اعضا ارکستر همزمان اجرا و ضبط مي کردند. در حالي که امروز موسيقي در چند مرحله و هر ساز به صورت جدا اجرا و ضبط مي شود و اين امر اگر چه از يک سو موجب ارتقاي کيفيت اجراي ساز مي شود ولي موسيقي نهايي فاقد حس مشترک نوازندگان و فراز و فرود هاي کمي و کيفي اجراست. بعضي معتقدند موسيقي بايد حاوي ملودي يا ملودي هاي بديع و به خاطر سپردني باشد. همچنين برخي از آهنگسازان بر اين عقيده اند که موسيقي هنرمعماري در زمان است و اين چارچوب فکري آهنگساز است که عيار موسيقي را تعيين مي کند.
موسیقی فیلم در فیلمهای جدید سینمای ایران بیشتر کپی از نمونه های تابلو خارجی است و یا موجود عجیب الخلقه ایست که نام موسیقی را نمی شود بر آن نهاد. این رسمی است که به سریالهای تلویزیونی تیزرهای تبلیعاتی و... کشیده شده است که به بر هم ریختگی همه گونه ایمان می آید. نه؟

(کانون فیلم (تخته سیاه View RSS